عوارض آزادراهی، مبلغی است که رانندگان برای استفاده از آزادراه‌ها و بزرگراه‌های کشور پرداخت می‌کنند. این مبلغ صرف نگهداری، تعمیر و بهبود این مسیرها می‌شود تا بتوانید سفری ایمن و راحت را تجربه کنید.

هزینه عوارض آزادراه قبلاً به صورت نقدی در باجه‌های عوارضی پرداخت می‌شد، اما حالا با دوربین ثبت می‌شود و شما می‌توانید به‌سادگی تنها با واردکردن پلاک خودرویتان در سامانه اتو ابزار، مبلغ دقیق عوارض را استعلام بگیرید و آن را پرداخت کنید. نرخ عوارض آزادراه‌های مختلف کشور با یکدیگر متفاوت است.

به طور کلی، پرداخت عوارض آزادراه به دلیل مزایای اقتصادی، اجتماعی و ایمنی، هم برای رانندگان و هم برای جامعه مفید است. در ادامه به ۵ دلیل اصلی پرداخت عوارضی آزادراه اشاره می‌کنیم:

۱) نگهداری و بهبود زیرساخت‌ها

آزادراه‌ها به دلیل تردد بالای وسایل نقلیه، به نگهداری و تعمیرات مداوم نیاز دارند. هزینه‌های این نگهداری، از جمله تعمیر آسفالت، روشنایی، علائم راهنمایی و رانندگی و... از محل عوارض جمع‌آوری‌شده تأمین می‌شود.

۲) توسعه و ساخت آزادراه‌های جدید

ساخت آزادراه‌های جدید و توسعه شبکه راه‌های کشور، نیازمند سرمایه‌گذاری هنگفتی است. بخشی از این سرمایه از طریق عوارض دریافتی تأمین می‌شود. با پرداخت عوارض اتوبان، در واقع به توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل کشور کمک می‌کنیم.

۳) افزایش ایمنی جاده‌ها

حفظ ایمنی آزادراه‌ها نیازمند هزینه‌هایی است که از محل عوارض تأمین می‌شود. برای مثال، نصب علائم راهنمایی، روشنایی جاده، نصب حفاظ‌ها و سایر تجهیزات ایمنی از جمله اقداماتی است که بودجه‌شان از این منابع تأمین می‌شود.

۴) کاهش ترافیک و صرفه‌جویی در وقت

آزادراه‌ها با ایجاد مسیرهای جایگزین، به کاهش ترافیک در جاده‌های اصلی و شهرهای بزرگ کمک می‌کنند. این امر باعث صرفه‌جویی در وقت و هزینه سوخت برای رانندگان می‌شود.

پرداخت الکترونیکی عوارض آزادراهی که به آن «پرداخت بدون توقف» نیز گفته می‌شود، روشی نوین و کارآمد است که نیاز به توقف و انتظار در صف‌های طولانی عوارضی را از بین می‌برد. با این حال، به دلیل نیاز به زیرساخت فنی پیشرفته، هنوز در همه آزادراه‌های کشور فعال نشده است. در حال حاضر، این امکان در آزادراه‌های زیر فراهم است:

• آزادراه تهران – قم
• آزادراه تهران – ساوه
• آزادراه قزوین – رشت
• آزادراه قزوین – زنجان
• آزادراه تهران – پردیس
• آزادراه تهران – شمال (قطعۀ چهارم)
• آزادراه تهران – کرج
• آزادراه قم – کاشان
• آزادراه قم – گرمسار (حرم تا حرم)
• آزادراه کاشان – نطنز – اصفهان
• آزادراه کنارگذر غربی اصفهان
• آزادراه زنجان – تبریز
• آزادراه تبریز – ارومیه (پل میانگذر دریاچۀ ارومیه)
• آزادراه ساوه – همدان (قطعۀ اول)
• آزادراه ساوه – همدان (قطعۀ دوم -کربلا)
• آزادراه ساوه – سلفچگان
• آزادراه کنارگذر شمالی مشهد
• آزادراه باغچه – مشهد
• آزادراه پل زال – اندیمشک
• آزادراه خرم‌آباد – پل زال
• آزادراه بندرعباس – بندر رجایی
• آزادراه اهواز – بندر امام

شما ۱۵ روز فرصت دارید تا عوارض آزادراهی خود را پرداخت کنید. این مدت در ابتدای الکترونیکی ‌شدن عوارضی‌ها فقط ۲۴ ساعت بود که در ادامه به ۷ روز و سپس به ۱۵ روز افزایش پیدا کرد.

به‌محض عبور از عوارضی، پیامکی برای شما ارسال می‌شود. ۲۴ ساعت پس از پیامک اول، پیامک دوم و ۲۴ ساعت بعد، پیامک سوم برای یادآوری پرداخت عوارض جاده ای ارسال می‌شود. در صورت بی‌توجهی به این پیامک‌ها، پس از ۱۵ روز جریمه خواهید شد.

طبق مصوبه آبان ۱۴۰۳، مبلغ جریمه پرداخت‌نکردن عوارض برای خودروهای مختلف، به شرح زیر تعیین شده است:

• خودروهای سواری، وانت، مینی‌بوس و کامیونت: ۸۰ هزار تومان؛
• اتوبوس و کامیون دومحور: ۱۰۰ هزار تومان؛
• کامیون سه‌محور، تریلی و نفتکش‌: ۱۸۰ هزار تومان.

اما این تنها جریمه‌ای نیست که با آن روبه‌رو می‌شوید. در صورت بی‌اعتنایی به پرداخت عوارض آزادراهی و جریمه آن بعد از ۱۵ روز، جریمه پلکانی وارد ماجرا می‌شود؛ یعنی به‌ازای هر ماه تأخیر، ۳.۵% (به‌‌صورت پلکانی) به مبلغ عوارض اضافه خواهد شد.

برای جلوگیری از جریمه پرداخت‌نکردن عوارض آزادراهی، بهترین و ساده‌ترین راه، پرداخت به‌موقع آن است. به‌محض عبور از عوارضی، پیامکی برای شما ارسال می‌شود. توصیه می‌شود که همان روز یا حداکثر تا ۱۵ روز بعد، از طریق اپلیکیشن‌های پرداخت، سامانه‌های آنلاین (مانند اپلیکیشن و سایت پرداخت عوارض آزادراهی اتو ابزار) یا دستگاه‌های خودپرداز، عوارض خود را پرداخت کنید. با این کار، نه‌تنها از جریمه عوارض و پرداخت هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کنید، بلکه به بهبود و توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل کشور نیز کمک خواهید کرد.

گاهی اوقات ممکن است به دلایل مختلفی مانند مخدوش بودن پلاک، پیامک عوارض آزادراهی به‌اشتباه برای شما ارسال شود درحالی‌که شما از آن آزادراه عبور نکرده‌اید. اگر اطمینان دارید که این پیامک اشتباه است، می‌توانید به ۳ روش زیر اعتراض خود را ثبت کنید:

• ۱) ارسال پیامک: شماره پلاک خودرو را به شماره ۱۰۰۰۰۱۵۳۱ ارسال کنید.
• ۲) تماس با آنی‌رو: با سامانه پرداخت عوارض آزادراهی آنی‌رو و شماره ۱۵۳۱ تماس بگیرید. آنی‌رو، مجموعه خدمات پرداخت الکترونیکی عوارض آزادراهی است که به‌‌منظور تسهیل تردد آزادراهی راه‌اندازی و سامان‌دهی شده است.
• ۳) ثبت تیکت در سایت آنی‌رو: به سایت عوارض آزادراهی آنی‌رو مراجعه کنید و برای اعتراض خود تیکت ثبت کنید.

در جداول زیر، نرخ عوارض برخی از مهم‌ترین آزادراه‌های خصوصی و دولتی کشور (برحسب ریال) آورده شده است. در نظر داشته باشید که از بهمن‌ماه ۱۴۰۳، عوارض آزادراه‌های دولتی به‌صورت پیمایشی محاسبه می‌شود. این یعنی آزادراه‌های طولانی به چند قطعه تقسیم شده‌اند و به‌ازای عبور از هر بخش، عوارضی برای خودرو لحاظ خواهد شد. این روش باعث می‌شود تا برای کسانی که تنها در بخشی از آزادراه تردد می‌کنند، قیمت عوارضی آزادراهی عادلانه‌تر محاسبه شود.

برای استعلام عوارض آزادراهی خودرو و پرداخت آن به طور کلی ۴ راه وجود دارد که ۳ روش آن آنلاین و یک روش به صورت حضوری است:

۱)‌ اتو ابزار؛ ساده‌ترین راه پرداخت عوارض آزادراهی خودرو

ساده‌ترین و بهترین راه پرداخت عوارض آزادراهی، استفاده از اتو ابزار است. اتو ابزار در حوزه خودرو، خدمات متنوعی ارائه می‌دهد که که از جملۀ آن‌ها می‌توان به استعلام خلافی خودرو، خرید بیمه بدنه و بیمه شخص ثالث، استعلام جریمه طرح ترافیک، استعلام پلاک، پرداخت عوارض شهرداری خودرو و… اشاره کرد. سرویس استعلام عوارض بزرگراه اتو ابزار به‌طور کاملاً رایگان در اختیار شما قرار دارد.

نحوه پرداخت عوارض آزادراه در اتو ابزار

برای پرداخت عوارض آزادراهی خود در اتو ابزار، باید استعلام عوارض آزادراهی با جزئیات را انجام دهید. به همین منظور، کافی است مراحل زیر را طی کنید:

• ۱) ابتدا باید به بخش «عوارض آزادراهی» در سامانه اتو ابزار مراجعه کنید.
• ۲) اگر از قبل پلاکی اضافه نکرده باشید، باید روی «افزودن پلاک» بزنید.
• ۳) در صفحه جدید باید اطلاعاتی مانند پلاک خودرو، عنوان خودرو، کد ملی مالک و شماره موبایل مالک را وارد کنید. وارد کردن کد VIN خودرو و شماره موتور اختیاری است.
• ۴) بعد از وارد کردن اطلاعات، روی «افزودن پلاک» بزنید.
• ۵) سپس روی «استعلام جدید» بزنید تا اطلاعات عوارض آزادراهی برای شما نمایش داده شود.
• ۶) در نهایت می‌توانید به‌شکل آنلاین عوارض آزادراهی را پرداخت کنید.

مزایای استفاده از اتو ابزار برای پرداخت عوارض آزادراهی

پرداخت عوارض بزرگراهی با اتو ابزار چند مزیت بزرگ دارد:

• ۱) مشاهده عوارض آزادراهی به‌صورت رایگان و سریع (بدون پرداخت هیچ‌گونه کارمزدی)؛
• ۲) مشاهده سوابق تردد آزادراهی با جزئیات کامل (برای هر آزادراه به‌صورت جداگانه)؛
• ۳) پرداخت فوری عوارض از طریق درگاه‌های امن بانکی؛
• ۴) صرفه‌جویی در زمان و انرژی؛
• ۵) رابط کاربری ساده و آسان؛
• ۶) دسترسی شبانه‌روزی؛
• ۷) تسویه آنی بدهی‌ها (بدون هیچ محدودیتی در تعداد پرداختی‌ها)؛
• ۸) تردد آسان در آزادراه‌ها (بدون نیاز به توقف در ایستگاه‌های عوارضی)؛
• ۹) اطلاعات به‌روز و دقیق؛
• ۱۰) سیستم پایدار و بدون اختلال (حتی در زمان اوج استفاده)؛
• ۱۱) پشتیبانی ۲۴ ساعته و پاسخگویی سریع؛
• ۱۲) پوشش سراسری (برای تمامی آزادراه‌های پرتردد کشور)؛
• ۱۳) دریافت رسید و امکان پیگیری سوابق پرداخت؛
• ۱۴) جلوگیری از جریمه دیرکرد (با پرداخت به‌موقع عوارض از طریق اتو ابزار)؛

۲) کد دستوری پرداخت عوارض آزادراهی

این روش اگرچه بهترین راه پرداخت عوارض آزادراهی محسوب نمی‌شود، اما در مواقعی که اینترنت ندارید، به کار می‌آید. کافی است کد دستوری #۹*۷۲۰* را از موبایل خود شماره‌گیری کنید، اطلاعات لازم را وارد کنید و درنهایت عوارض آزادراهی را پرداخت کنید. مشکل استفاده از روش فوق این است که هنگام کار با کدهای دستوری باید سریع عمل کنید. در صورت واردکردن اطلاعات با سرعت کم، ارتباط قطع می‌شود و به‌طور کلی استفاده از آن چالش‌برانگیز خواهد شد.

۳) برچسب بانک مسکن

این برچسب را باید از سامانه پرداخت الکترونیکی عوارض بانک مسکن دریافت کنید و پشت شیشه جلوی خودرو بچسبانید. با شارژکردن آن، با هر بار عبور از گیت عوارضی، مبلغ به‌طور خودکار از حساب برچسب کم می‌شود. همچنین، در کنار بعضی از عوارضی‌ها، باجه‌های بانک مسکن تعبیه شده است تا برچسب شارژ عوارض آزادراهی را به‌طور حضوری هم بتوانید بگیرید.

لازم به ذکر است اخیراً امکانی فراهم شده تا بدون نیاز به دریافت فیزیکی برچسب و صرفاً ازطریق ثبت پلاک، بتوانید از امکان پرداخت الکترونیکی عوارض استفاده کنید. برای این کار در همین سامانه از زیرمنوی مربوطه گزینه ثبت پلاک را انتخاب و با واردکردن اطلاعات لازم از خودرو، پلاک را در سامانه ثبت کنید. بدین ترتیب، برای شما به‌جای برچسب یک تیکت متصل به پلاک صادر می‌شود که همان کاربرد را دارد.

۴) استفاده از خودپرداز

آخرین راه و شاید بتوان گفت سخت‌ترین راه، پرداخت عوارض بین راهی با خودپرداز است. به‌هرحال، پیداکردن یک خودپرداز سالم که این سرویس را به شما ارائه کند، شاید کمی سخت باشد.

با توجه به موارد ذکرشده، استفاده از اتو ابزار به عنوان بهترین روش برای استعلام و پرداخت عوارض آزادراهی خودرو توصیه می‌شود. این سامانه با ارائه خدمات رایگان، سریع و آسان، تجربه کاربری بسیار خوبی را برای شما فراهم می‌کند.