نحوه محاسبه عوارض سالیانه خودرو
متأسفانه محاسبه عوارض سالیانه خودروها فرمول مشخص و مبلغ ثابتی ندارد. برای مثال قیمت هر سال عوارض خودرو پراید با سال پیش ممکن است متفاوت باشد. اما در کل نرم افزار محاسبه عوارض خودرو در تعیین مبلغ نهایی، این پارامترها را در نظر می‌گیرد:
- ارزش خودرو: هرچه ارزش خودرو بالاتر باشد، مبلغ عوارض هم بیشتر خواهد بود؛
- داخلی یا خارجی بودن خودرو: خودروهای داخلی و خارجی هم در نرخ عوارض متفاوت هستند. عوارض سالیانه خودروهای داخلی برابر با یک‌هزارم قیمت کارخانه‌ای آن‌ها و خودروهای خارجی یک‌ونیم هزارم ارزش آن‌ها در نظر گرفته می‌شود؛
- سال ساخت خودرو: خودروهای جدیدتر عوارض کمتری نسبت به مدل‌های قدیمی‌تر دارند. به این ترتیب که خودروی صفرکیلومتر عوارضی ندارد و خودروهای بالای ۱۰ سال هر سال ۱۰درصد به مبلغ عوارضشان افزوده می‌شود؛
- نوع کاربری: خودروهای عمومی مانند تاکسی و وانت هم عوارض متفاوتی نسبت به خودروهای شخصی دارند. ازآنجاکه بیشتر بر ترافیک و زیرساخت‌های شهری اثر می‌گذارند، عوارض بالاتری هم می‌پردازند.
- شهر محل سکونت مالک: در برخی شهرها، به‌ویژه کلان‌شهرها، نرخ عوارض بالاتر است؛
- قیمت گمرک: برای خودروهای وارداتی، ارزش گمرکی هم در محاسبه عوارض لحاظ می‌شود.
اما برویم به سراغ اینکه عوارض خودرو را کجا پرداخت کنیم؟
نحوه مشاهده عوارض سالیانه خودرو و پرداخت آن
۵ روش راحت برای نحوه مشاهده عوارض سالیانه خودرو، استعلام و پرداخت آن وجود دارد:
اتو ابزار
اولین و راحت‌ترین روش، استفاده از سرویس عوارض سالیانه اتو ابزار است. نحوه پرداخت عوارض سالیانه خودرو در این سامانه این‌طور است که به بخش مربوطه می‌رویم و با درج پلاک خودرو، کد VIN و شماره موتور خودرو به‌صورت آنلاین عوارض خودرو را استعلام می‌گیریم. در لحظه هم می‌توانیم پرداخت آن را انجام دهیم.
همان‌طور که گفته شد، رسید نهایی پرداخت، حکم مفاصا حساب عوارض خودرو را دارد که در این سامانه قابل دسترس است و می‌توانیم در صورت نیاز آن را به مراجع مربوطه ارائه کنیم.
مراجعه حضوری
روش دیگر برای پرداخت قبض عوارض این است که به‌صورت حضوری به یکی از دفاتر پیشخوان دولت یا خدمات الکترونیک کشور مراجعه کنیم. برای این کار باید کارت ملی مالک، کارت ماشین، سند مالکیت و برگ سبز خودرو و همچنین مفاصاحساب دوره‌های قبل (در صورت وجود) را به آن‌ها ارائه کنیم.
سامانه شهرداری
شهرداری هر شهری هم یک سایت برای دریافت عوارض، فروش طرح ترافیک و… دارد. با مراجعه به سامانۀ مربوط به منطقۀ خود می‌توانیم برای استعلام و پرداخت عوارض اقدام کنیم. البته بعضی شهرها بنا به تصمیم خود شهرداری، ممکن است پرداخت آنلاین عوارض شهرداری خودرو را موقتاً غیرفعال کرده باشند.
در جدول زیر لینک بعضی از این سامانه‌ها آورده شده است:
| شهر | آدرس سامانه |
| تهران | لینک |
| آذربایجان شرقی | لینک |
| شیراز | لینک |
| اصفهان | لینک |
| مشهد | لینک |
| کرج | لینک |
| یزد | لینک |
| قم | لینک |
| اهواز | لینک |
| قزوین | لینک |
| ارومیه | لینک |
| ساری | لینک |
همان‌طور که در جدول بالا می‌بینیم سامانه تهران من برای شهروندان تهرانی است. آن‌ها می‌توانند از سایت شهرداری یا اپلیکیشن بازار، تهران من را دانلود و از طریق آن برای استعلام و پرداخت عوارض خودروی خود اقدام کنند. البته ثبت‌نام در این سامانه کمی زمان‌بر است؛ چراکه اشخاص حقیقی باید اطلاعات شناسنامه‌ای خود و اشخاص حقوقی باید کد اقتصادی و سایر اطلاعات شرکت را در آن درج کنند تا عضویتشان انجام شود.
سامانه سمیع
سامانه سمیع (سامانه ملی عوارض خودرو) هم توسط اتحادیه سازمان ملی حمل‌ونقل کشور راه‌اندازی شده و در آن مانند اتو ابزار امکان پرداخت عوارض خودرو با vin امکان‌پذیر است. متأسفانه در این سامانه، امکان ثبت‌نام آنلاین وجود ندارد. باید حتما به شهرداری محل سکونت خود مراجعه و از آن‌ها نام کاربری و رمز عبور به سامانه را دریافت کنیم.
بعد از ورود به سامانه ملی عوارض خودرو دو گزینۀ استعلام عوارض و استعلام پرداخت عوارض به چشم می‌خورد. با زدن بر گزینۀ اول و درج اطلاعاتی مثل پلاک، شماره همراه، کد ملی و کد پستی مالک می‌توانیم عوارض خودرو را مشاهده و پرداخت کنیم. گزینه استعلام پرداخت عوارض به شماره VIN وسیله نقلیه نیاز دارد تا پرداختی‌های انجام‌شده را به ما نشان دهد و مفاصاحساب را دریافت کنیم.
البته این سامانه هنوز به طور کامل راه‌اندازی نشده و ممکن است در همۀ شهرها کار نکند و عملکردی ناقص داشته باشد.
کد استعلام عوارض شهرداری خودرو
یک‌وقت‌هایی هم نحوه مشاهده عوارض سالیانه خودرو به صورت آنلاین یا حضوری ممکن نیست. در این حالت می‌توانیم از کد دستوری #۳*۳*۱۳۷* استفاده کنیم. این کد را با گوشی تلفن همراه شماره‌گیری می‌کنیم و مراحل کار را طبق چیزی که از ما خواسته می‌شود طی می‌کنیم. با این کار درنهایت اطلاعات قبض در قالب پیامک برای ما ارسال می‌شود. اما این روش همیشه هم جواب نمی‌دهد و بهتر است بگذاریم در فرصتی مناسب به‌صورت اینترنتی این کار را انجام دهیم.
در صورت عدم پرداخت عوارض سالیانه خودرو جریمه می‌شویم؟
پرداخت مبلغ عوارض شهرداری خودرو باید به‌صورت سالیانه انجام شود. همان‌طور که گفته شد، سازمان اداره امور مالیاتی کشور، دی‌ماه هر سال هزینه عوارض شهرداری خودروها را برای سال بعد ابلاغ می‌کند و مالکان خودروها هم باید تا پایان اسفندماه آن را پرداخت کنند.
طبق قانون، در صورت تأخیر در پرداخت عوارض نوسازی، مشمول جریمۀ دیرکرد می‌شویم؛ به این صورت که به ازای هر ماه ۲٪ عوارض به مبلغ کلی آن اضافه می‌شود. درنتیجه، اگر این پرداخت به‌مدت یک سال انجام نشود، جریمه تأخیر تا ۲۴٪ افزایش می‌یابد. جریمه دیرکرد هزینه بیشتری به مالک تحمیل می‌کند و با توجه به نرخ تورم، ضرر مالی قابل توجهی محسوب می‌شود.
آیا می‌توان به عوارض سالیانه خودرو اعتراض کرد؟
اگر پس از استعلام، به مبلغ عوارض خودروی خود اعتراض داریم، باید به شهرداری محل سکونتمان مراجعه کنیم. سپس، با ارائه مدارک شناسایی مالک و خودرو شامل کارت خودرو، برگ سبز یا کارت ملی و همچنین استعلام مفاصاحساب پیشین خودرو، اعتراض خود را ثبت کنیم.
آیا امکان بخشش و حذف عوارض خودرو وجود دارد؟
این موضوع به سیاست‌های دولت بستگی دارد. گاهی به‌ویژه در ایام پایانی سال، طرح بخشش اعلام می‌شود که در نتیجه آن عوارض سالیانه بخشیده می‌شود.
سخن آخر
با نحوه مشاهده عوارض سالیانه خودرو آشنا شدیم. پرداخت مبلغ عوارض خودرو در موعد مقرر ما را درگیر جریمه‌های دیرکرد نمی‌کند و در عین حال به بهبود زیرساخت‌های شهری می‌انجامد. با استفاده از اتو ابزار می‌توانیم بدون نیاز به مراجعه حضوری، پرداخت عوارض آزادراهی خودرو و همچنین عوارض سالیانه آن را در کمترین زمان انجام دهیم. به این ترتیب، در مواقع اضطراری مانند خرید و فروش خودرو هم دچار مشکل نخواهیم شد.
