انواع دیه

دیه براساس نوع آسیب وارده به انسان به انواع مختلفی تقسیم می‌شود؛ ازجمله دیه جان، دیه قتل، دیه شبه عمد، دیه مقدر، خطای محض، دیه جنین، دیه اعضای بدن، و دیه منافع اعضا.

میزان دیه تصادف و نحوه محاسبه آن

تصادفات رانندگی به ۳ دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. تصادف منجر به مرگ
2. تصادف منجر به جراحت
3. تصادف با خسارت مالی

مسئولیت راننده مقصر نیز بسته به نوع تصادف و میزان تقصیر او تعیین می‌شود. محاسبه و پرداخت دیه تصادف براساس نرخ مصوب دیه در هر سال، طبق گزارش پزشکی قانونی و میزان آسیب‌های وارده به فرد، انجام می‌شود که شامل مراحل زیر است:

1. تعیین مقصر حادثه
2. بررسی نوع و میزان آسیب توسط پزشکی قانونی
3. اعمال افزایش دیه در ماه‌های حرام
4. پرداخت دیه توسط شرکت بیمه یا راننده مقصر

نحوه محاسبه دیه در پزشکی قانونی به این شکل است که پزشکی قانونی با توجه به نوع و میزان آسیب، میزان دیه را تعیین می‌کند. در مواردی که عضوی از بدن به‌طور کامل از بین برود، دیه کامل به آن تعلق می‌گیرد و در سایر موارد، با توجه به میزان آسیب، درصدی از دیه کامل پرداخت می‌شود. برای مثال، دیه قطع یک انگشت، ۱۰درصد دیه کامل است. در مواردی که آسیب به نقص عضو یا ازبین‌رفتن یکی از حواس منجر شود نیز دیه براساس میزان نقص تعیین می‌شود.

در ماه‌های حرام، مبلغ دیه به میزان یک‌سوم افزایش می‌یابد. اگر آسیب و فوت هر دو در ماه حرام اتفاق بیفتد، دیه تشدید شده و مطابق نرخ ماه حرام پرداخت خواهد شد.
نرخ دیه تأثیر قابل توجهی بر نرخ بیمه شخص ثالث دارد. با افزایش نرخ دیه، شرکت‌های بیمه نیز مجبور به افزایش نرخ بیمه می‌شوند. علاوه‌برآن، افزایش نرخ دیه، تأثیر مستقیمی بر جبران خسارات بیمه اتومبیل دارد. حداقل تعهدات مالی بیمه شخص ثالث نیز با توجه به نرخ دیه تعیین می‌شود.

استعلام بیمه ثالث خودرو

تفاوت دیه تصادف غیرعمد و عمد

دیه تصادف غیرعمد و عمد از نظر مبلغ تفاوتی ندارد، اما تفاوت اصلی در نحوه پرداخت و مجازات است. در تصادف غیرعمد، بیمه شخص ثالث دیه را پرداخت می‌کند، در‌حالی‌که در تصادف عمدی، راننده مقصر شخصاً مسئول پرداخت دیه است.

در تصادف غیرعمد، شرکت‌های بیمه موظف به پرداخت دیه به سرنشینان آسیب‌دیده براساس تعداد ثبت‌شده در کارت خودرو هستند.

جدول محاسبه دیه تصادف

در ادامه، جدول محاسبه دیه کامل انسان در تصادف به تفکیک اعضای بدن گردآوری شده است.

دیه تصادف به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

به‌طورکلی دیه تصادف به افراد زیر تعلق می‌گیرد. درواقع تمامی افرادی که در فهرست زیر قرار می‌گیرند مشمول دیه خواهند بود:

۱) راننده و سرنشینان خودروی زیان‌دیده

راننده و سرنشینان خودروی زیان‌دیده درهرصورت مشمول دریافت دیه تصادف هستند. فرقی نمی‌کند که آسیب مالی بوده است یا جانی، آیا راننده مقصر بیمه شخص ثالث دارد یا خیر؟ در صورت داشتن بیمه شخص ثالث بیمه‌گزار پرداخت دیه را انجام می‌دهد در غیر این صورت راننده مسئول پرداخت دیه است.

۲) راننده و سرنشینان خودروی مقصر

راننده و سرنشینان خودروی مقصر یا موتورسیکلت مقصر هم در صورت داشتن بیمه شخص ثالث می‌توانند خسارت جانی خود را از بیمه‌گزار دریافت کنند.

۳) عابر پیاده

چنانچه تصادف با عابر پیاده انجام پذیرد، در هر شرایطی عابر پیاده باید دیه تصادف بگیرد و فرقی ندارد که آیا عابر پیاده مقصر بوده است یا خیر؟

۴) ورثه افراد فوت‌شده

اگر در تصادفات رانندگی، راننده و سرنشینان خودروی زیان‌دیده یا عابر پیاده از دنیا بروند، دیه تصادف بسته به قوانین موجود به ورثه فرد فوت‌شده تعلق می‌گیرد. نکته قابل‌توجه اینجاست که شرکت‌های بیمه زمانی بیمه شخص ثالث را به افراد مشمول دریافت دیه تصادف پرداخت می‌کنند که راننده مقصر دارای گواهینامه و بیمه‌نامه معتبر باشد.

اتو ابزار راهی سریع و به‌صرفه برای خرید بیمه شخص ثالث است. برای این کار کافی است شماره پلاک خودروی خود را وارد کرده و پس از مقایسه شرکت‌های بیمه نسبت به خریداری بیمه اقدام فرمایید.

گرفتن دیه تصادف چقدر طول می‌کشد؟

مدت‌زمان گرفتن دیه تصادف به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما به‌طور کلی می‌توان روند را بین ۳ تا ۶ ماه در نظر گرفت.

قوانین خاص مربوط به پرداخت دیه به زنان

یکی از مباحث مهم در حوزه دیه، قوانین مربوط به پرداخت دیه به زنان است. براساس قانون مجازات اسلامی، دیه زن مسلمان تا یک‌سوم دیه، با دیه مرد مسلمان برابر است، اما برای مبالغ بالاتر از یک‌سوم، دیه زن نصف دیه مرد محاسبه می‌شود. درواقع، اگر مبلغ خسارت جانی واردشده به زن، تا یک‌سوم دیه کامل باشد، میزان دیه برابر با مرد محاسبه می‌شود. با‌این‌حال، در تصادفات رانندگی، براساس قانون بیمه شخص ثالث، دیه زن و مرد برابر در نظر گرفته می‌شود.

برابری دیه زن و مرد در حوادث رانندگی، تأثیرات قابل توجهی بر سیستم بیمه دارد؛ ازجمله می‌توان به افزایش نرخ حق بیمه، افزایش پوشش‌های بیمه‌ای و پرداخت مابه‌التفاوت دیه از صندوق تأمین خسارات بدنی اشاره کرد.

مراحل گام به گام دریافت دیه تصادف

برای دریافت دیه تصادف، باید مراحل قانونی مشخصی را طی کنید. این مراحل شامل موارد زیر است:

1. تماس با پلیس و ثبت گزارش تصادف: پس از وقوع تصادف، پلیس راهنمایی و رانندگی باید در محل حاضر شود و گزارش حادثه را ثبت کند.
2. ارجاع به پزشکی قانونی: فرد آسیب‌دیده باید به پزشکی قانونی مراجعه کند تا میزان آسیب و درصد دیه تعیین شود.
3. تشکیل پرونده قضایی: پس از دریافت گزارش پزشکی قانونی، پرونده در دادگاه تشکیل شده و روند رسیدگی آغاز می‌شود.
4. صدور رأی دادگاه: دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، میزان دیه را مشخص کرده و حکم پرداخت آن را صادر می‌کند.
5. پرداخت دیه توسط بیمه یا فرد مقصر: در صورتی که راننده مقصر بیمه شخص ثالث داشته باشد، شرکت بیمه موظف به پرداخت دیه خواهد بود. در غیر این صورت، فرد مقصر باید مبلغ دیه را پرداخت کند.

مدارک لازم برای دریافت دیه تصادف

برای دریافت مبلغ خسارت از بیمه، باید مدارک زیر را آماده و ارائه کنید:

• کارت ملی و شناسنامه فرد آسیب‌دیده یا ورثه در صورت فوت.
• گزارش رسمی پلیس راهنمایی و رانندگی که حادثه را ثبت کرده است.
• نظریه پزشکی قانونی و مدارک پزشکی که نوع و شدت آسیب را مشخص می‌کند.
• بیمه‌ نامه شخص ثالث
• حکم قطعی دادگاه که میزان دیه را تعیین کرده است.
• ارائه استشهاد نامه؛ در برخی موارد، شهادت شهود می‌تواند به اثبات وقوع حادثه کمک کند.

پرداخت دیه در تصادفات ۵۰/۵۰

در تصادفاتی که هر دو راننده به میزان مساوی مقصر شناخته شوند (۵۰/۵۰)، پرداخت دیه و خسارت نیز به صورت مساوی بین آن‌ها تقسیم می‌شود. مراحل دریافت دیه در این شرایط شامل موارد زیر است:

• ثبت گزارش تصادف و تنظیم کروکی توسط پلیس
• ارجاع به پزشکی قانونی
• تشکیل پرونده قضایی
• صدور رأی دادگاه
• پرداخت دیه توسط بیمه شخص ثالث

نکته تکمیلی: اگر یکی از رانندگان فاقد بیمه باشد، باید شخصاً مبلغ دیه را پرداخت کند. همچنین داشتن کروکی رسمی پلیس برای دریافت خسارت مالی ضروری است.

و درنهایت

آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به دیه تصادف، برای تمامی شهروندان، به‌ویژه رانندگان، ضروری است. با توجه به تغییرات نرخ دیه در سال ۱۴۰۴ و قوانین جدید مربوط به برابری دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی، توصیه می‌شود افراد با مشاوران حقوقی مشورت کرده و اطلاعات دقیقی را درباره وضعیت خود کسب کنند. در سال ۱۴۰۴ برای ماه‌های عادی یک‌میلیارد و ۶۰۰میلیون تومان و برای ماه‌های حرام (محرم، رجب، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) ۲میلیارد و ۱۳۳میلیون تومان تعیین شده است.