فیوز شیشه‌ای

این فیوز به‌شکل استوانه‌ای شیشه‌ای است که سیم نازکی از میان آن رد می‌شود. وقتی جریان از مقدار مجاز بیشتر شود، سیم داخل فیوز ذوب می‌شود و مدار را قطع می‌کند. فیوزهای شیشه‌ای در خودروهای امروزی کاربرد ندارند و بیشتر در مدل‌های قدیمی مثل پژو به چشم می‌خورند.

فیوز سیمی

این فیوزها از سیم‌های روکش‌دار ساخته شده‌اند و ۲ سرسیم دارند. به‌طور معمول هم به‌شکل سه‌تایی در کنار هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما در جریان‌های بالا ممکن است به‌جای قطع مدار، خود سیم جرقه ایجاد کند. همین باعث شده در ماشین‌های جدید، فیوزهای ایمن‌تری مثل فیوز تیغه‌ای به کار ببرند. در حال حاضر، فیوز ماشین پراید، پیکان وانت و برخی خودروهای قدیمی از همین نوع سیمی است.

فیوز مینی و میکرو

استفاده از میکرو و مینی فیوز خودرو در خودروهای امروزی بسیار رایج است. این فیوزها از نظر شکل ظاهری شبیه به فیوزهای تیغه‌‌ای هستند، اما ابعاد بسیار کوچک‌تری دارند و راحت‌تر در فضای محدود جعبه فیوز قرار می‌گیرند.

فیوز مگا

فیوزهای مگا درکل بزرگ‌تر از فیوزهای تیغه‌ای، مینی و میکرو هستند و به‌طور اختصاصی برای مدارهایی طراحی شده‌اند که جریان بالایی از آن‌ها عبور می‌کند. این فیوز به‌طور معمول در نزدیکی باتری یا جعبه فیوز اصلی نصب می‌شود و وظیفه دارد جریان‌های بسیار بالا را کنترل و در مواقع خطر، مدار را قطع کند.

در برخی خودروهای شاسی‌بلند، خودروهای سنگین یا سواری‌هایی که سیستم برقی پرتوانی دارند، از این نوع فیوز استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: اورهال خودرو چیست و روند انجام آن چگونه است؟

فیوز مخصوص

فیوزهای مخصوص یکی دیگر از انواع فیوز خودرو به حساب می‌آیند. این فیوزها برای کاربردهای خاص و محافظت از قطعات حیاتی خودرو مثل ECU و ایربگ‌ها طراحی شده‌اند و ممکن است ضدآب، ضدفشار یا مخصوص سیستم‌های امنیتی باشند.

فیوز مخصوص، برخلاف فیوزهای معمولی، داخل جعبه فیوز قرار نمی‌گیرد و اغلب به‌صورت جداگانه در بخش‌های خاصی از خودرو نصب می‌شود. بیشتر خودروهای جدید و مدرن از این نوع فیوز استفاده می‌کنند تا امنیتشان افزایش یابد و اجزای حساس برقی‌شان آسیب نبیند.

پرداخت عوارض آزادراهی خودرو

رنگ فیوز خودرو

تولید فیوز با رنگ‌های مختلفی صورت می‌گیرد؛ هر رنگ نشان‌دهندۀ این است که فیوز چه کاربردی دارد و حد مجاز جریان آن چقدر است. موارد زیر از رایج‌ترین رنگ‌های انواع فیوز خودرو به شمار می‌روند:

فیوز قرمز

فیوز قرمز حد جریان بالایی دارد و برای محافظت از مدارهای مهمی مثل سیستم تزریق سوخت به کار می‌رود.

فیوز آبی

این فیوز اغلب در مدارهای مربوط به تجهیزات رفاهی خودرو مثل سیستم صوتی استفاده می‎شود.

فیوز زرد

فیوزهای زرد بیشتر برای تجهیزات ایمنی خودرو مانند کیسه هوا و سیستم ترمز ضدقفل (ABS) کاربرد دارند.

فیوز سبز

فیوزهای سبز مختص مدارهای سیستم خنک‌کننده و تهویه خودرو طراحی شده‌اند.

علت سوختن فیوز

فیوز وقتی می‌سوزد که اضافه‌بار در مدار داشته باشیم و جریان عبوری فراتر از حد مجاز شود. درواقع، با سوختن فیوز است که اتصال مدار قطع خواهد شد. اما چرا ممکن است اضافه‌بار ایجاد شود؟

اتصال کوتاه

سیم‌ها یا قطعات مدار با هم تماس پیدا کرده‌اند و جریان به‌طور ناگهانی زیاد شده است.

خرابی تجهیزات برقی

چراغ، موتور یا یکی از قطعات برقی خودرو خراب هستند و جریان غیرمعمول ایجاد کرده‌اند.

نصب فیوز نامناسب

فیوزی با آمپر پایین‌تر از نیاز در مدار نصب شده و جریان طبیعی مدار برای آن زیاد است.

فرسودگی یا شرایط محیطی

فیوز در معرض رطوبت، لرزش یا حرارت زیاد قرار داشته و فرسوده شده است.

گرفتن برق از جعبه فیوز خودرو

برای نصب تجهیزات جانبی مثل GPS، دوربین خودرو، شارژر یا سیستم صوتی از جعبه فیوز برق گرفته‌ایم و این کار را به روش درست و استانداردی انجام نداده‌ایم.

نکته: برای انتقال برق به دستگاه‌های جانبی باید از رابط فیوز استفاده شود و به‌هیچ‌وجه نباید سیم‌های اصلی را دست‌کاری کنیم.

استعلام و پرداخت خلافی خودرو

علائم فیوز سوخته

سوختگی فیوز را به شکل‌های مختلف می‌توان تشخیص داد:

رنگ و ظاهر فیوز

تشخیص فیوز سوخته از روی ظاهر آن کار راحتی است؛ چون در این حالت تیغۀ فلزی یا سیم آن ذوب می‌شود، تیره و سوخته به نظر می‌رسد و دیگر حالت طبیعی خود را ندارد.

اختلال در عملکرد سیستم‌های برقی خودرو

اگر چراغ‌ها، رادیو، کولر، شیشه بالابر و دیگر تجهیزات برقی خودرو کار نکند، ممکن است فیوز مربوط به آن مدار سوخته باشد.

استفاده از تستر فیوز یا مولتی‌متر

با تستر فیوز یا مولتی‌متر می‌توان سلامت فیوز را بررسی کرد. درصورتی‌که جریان عبوری برقرار نباشد، فیوز سوخته است.

نحوه تعویض فیوز سوخته خودرو

بهتر است کار را به کاردان و متخصص آن بسپاریم. اما در شرایط اضطرار می‌توانیم خودمان هم این کار را طبق مراحل زیر انجام دهیم:

خاموش‌کردن خودرو

قبل از هر کاری، خودرو را خاموش کرده و درصورت امکان سر باتری را هم جدا کنیم تا دچار برق‌گرفتگی نشویم و مدار آسیب نبیند.

پیداکردن جعبه فیوز

بسته فیوز خودرو به‌طور معمول زیر داشبورد، کنار فرمان یا داخل کاپوت آن قرار دارد. محل دقیق آن در دفترچه راهنمای خودرو مشخص شده است.

برداشتن فیوز قبلی و نصب فیوز جدید

فیوز سوخته را با دست یا انبر مخصوص به‌آرامی بیرون بکشیم و سپس فیوز جدید را در جای آن فشار دهیم تا کامل در محل خود قرار بگیرد. فقط در انتخاب و خرید فیوز جدید باید به این نکته دقت کنیم که از نظر نوع و آمپر، مشابه قبلی باشد. استفاده از فیوز با آمپر متفاوت ممکن است باعث آسیب‌دیدن مدار و سوختگی دوباره فیوز شود.

تست عملکرد فیوز

در پایان سرباتری را دوباره وصل و خودرو را روشن کنیم. پیش از حرکت مطمئن شویم که فیوز جدید درست عمل می‌کند و سیستم‌های برقی خودرو به‌درستی کار می‌کنند.

حرف آخر

با انواع فیوز خودرو آشنا شدیم و دیدیم که چه نقش محافظتی مهمی بازی می‌کنند. این آگاهی به ما کمک می‌کند که در صورت سوختن فیوز یا اختلال در مدارهای برقی، سریع و ایمن عمل کنیم. به این ترتیب، احتمال حریق و خرابی قطعات خودرو به حداقل خواهد رسید.

این نکته را هم باید در نظر بگیریم که همیشه احتمال خطر تصادف و آتش‌سوزی وجود دارد. بنابراین، بهتر است خودرو را بیمه کنیم تا در چنین شرایطی حمایت مالی داشته باشیم. در سامانه اتو ابزار می‌توانیم شرایط و قیمت‌های شرکت‌های مختلف را یکجا ببینم و در لحظه خرید خود را انجام دهیم.