یک) بررسی چشمی سطح بیرونی خودرو
آن چیزی که با چشم می‌توان از روی سطح خودرو متوجه شد شامل چند مورد خاص است:
- شیشه‌های بغل عقب و جلو؛
- آینه‌های بغل؛
- درب باک سوخت؛
- لاستیک‌ها.
در این مرحله صرفاً بررسی چشمی این بخش‌ها کفایت می‌کند تا شکستگی و ترک در شیشه‌ها وجود نداشته باشد، درب باک به‌درستی بسته شده باشد، ظاهر لاستیک‌ها مشکلی نداشته باشد و آینه‌های بغل نیز سالم باشند. یک لب‌پریدگی یا ترک ۱۰میلیمتری یا بزرگ‌تر در ناحیه ۲۹۰ میلیمتری مستقیماً جلوی راننده و یک ترک بیش از ۴۰ میلیمتری در بقیه شیشه جلو آن‌قدر جدی است که اگر خودروی شما با این آسیب‌دیدگی به معاینه فنی برود، ممکن است مردود شود. همچنین، باید چک کنید که چیزی به شیشه‌ها نچسبیده باشد که دید راننده را کور کند. این موضوع را باید درباره آینه‌های بغل و شیشه‌های بغل نیز بررسی کنید.
دو) چک‌کردن لاستیک‌ها
یکی از مهم‌ترین نکات ایمنی ماشین در سفر، سالم‌بودن لاستیک‌هاست. هنگام چک‌کردن لاستیک‌ها باید به ۳ مورد توجه کنید:
- ظاهر لاستیک؛
- آج لاستیک؛
- باد لاستیک.
در این مرحله از چکاپ ماشین قبل از سفر، ابتدا صرفاً ظاهر لاستیک را چک کنید تا چیزی به آن نچسبیده باشد، میخ یا جسم تیزی در آن فرو نرفته باشد، ترکی در بدنه دیده نشود و ظاهر نرمالی داشته باشد. چک‌کردن آج لاستیک کار نسبتاً آسانی است و به‌سادگی با یک خط‌‌کش هم می‌توان آن را انجام داد. عمق آج لاستیک در سه‌چهارم مرکز آن باید حداقل ۱.۶ دهم میلیمتر باشد. ازآنجاکه لاستیک‌ها به اشکال مختلفی ساییده می‌شوند و هرکدام از این اشکال می‌تواند نشانه وجود مشکل خاصی در خودرو باشد، اگر ساییدگی نامنظمی در لاستیک‌ها مشاهده کردید باید حتماً آن را به تعمیرگاه ببرید تا مشکل اصلی پیدا شود.
برای باد لاستیک هم اگر ظاهر پنچر یا خیلی پربادی ندارد، احتمالاً وضعیت آن خوب است. بااین‌حال، توصیه می‌شود با یک دستگاه که توان سنجیدن فشار باد داخل لاستیک را دارد حتماً میزان باد را کنترل کنید. میزان باد استاندارد برای لاستیک خودروها در فصول گرم و سرد سال با هم متفاوت است و باید این مورد را حتماً چک کرد.
بیشتر بخوانید: بهترین ماشین ایرانی برای مسافرت
سه) چک‌کردن سطح روغن موتور
وجود روغن موتور به اندازه کافی در خودرو باعث می‌شود که عمل روان‌کاری در موتور به‌خوبی انجام شود. برای چک‌کردن سطح آن باید میله اندازه‌گیری روغن موتور را پیدا و سطح آن را چک کنید. همچنین، باید وضعیت روغن را چک کنید. اگر روغن بافت ظاهری کثیف و چرکی پیدا کرده، احتمالاً زمان تعویض آن رسیده است. بهترین زمان تعویض روغن بین ۵ تا ۸ هزار کیلومتر کارکرد یا ۳ تا ۶ ماه است.
چهار) چک‌کردن سطح مایع خنک‌کننده
مایع خنک‌کننده‌ای که در خودرو استفاده می‌شود به ضدیخ معروف است. محلول‌های ضدیخ موجود در بازار معمولاً شامل ۵۰درصد ضدیخ و ۵۰درصد آب مقطر هستند. به این ترتیب، این مایع در زمستان مانع یخ‌زدن و در هوای گرم به کمک اجزای خنک‌کننده مانند رادیاتور به خنک‌شدن و کاهش دمای موتور منجر می‌شود. سطح این مایع قبل از شروع به سفر حتماً باید چک شود.
پنج) چک‌کردن چراغ‌ها
یکی از مهم‌ترین اقدامات قبل از حرکت خودرو، به‌خصوص برای سفرهایی که در هوای تاریک انجام می‌شود، چک‌کردن چراغ‌های خودرو است. این چراغ‌ها شامل چراغ‌های جلو، نور بالا و نور پایین، چراغ‌های خطر عقب، چراغ دنده‌عقب، راهنماهای عقب و جلوی خودرو، چراغ ترمز و همچنین چراغ مه‌شکن است. علاوه‌برآن، باید چک کنید که فلاشر به‌درستی کار می‌کند و قدرت نوردهی چراغ‌ها، به‌خصوص چراغ جلو کاهش پیدا نکرده است. باید هر چراغی که خراب بود تعویض کنید.
شش) تست ترمزها
در چک لیست خودرو قبل از شروع سفر تقریباً هر آیتمی به‌نوعی با ایمنی مرتبط می‌شود. اگر بخواهیم این آیتم‌ها را از نظر نسبت آن‌ها با ایمنی رتبه‌بندی کنیم، قطعاً ترمزها یکی از رتبه‌های بالا را خواهند داشت. اگر تا قبل از این صدای خاصی از لنت‌ها نمی‌شنیدید و می‌دانید که هنوز موعد تعویض آن نرسیده است، چک کردن صحت عملکرد ترمز کار سختی نخواهد بود:
- قبل از روشن‌کردن خودرو پدال گاز را فشار دهید که باید حالتی اسفنج‌مانند داشته باشد و شل نباشد.
- پس با روشن‌کردن خودرو و مقداری رانندگی می‌توانید با فشاردادن پدال ترمز ببینید که عملکرد آن چگونه است.
- درنهایت باید ترمز دستی را هم در مسیری که کمی شیب دارد، تست کنید.
هفت) چک‌کردن اجزای الکترونیکی
بخش‌هایی از خودرو را که به‌طور مستقیم برای کارکرد درست به برق نیاز دارند باید قبل از سفر چک کنید. درواقع، چک‌کردن این بخش‌ها به‌نوعی چک‌کردن باتری هم محسوب می‌شود؛ چون اگر هرکدام از این اجزا (با درنظرگرفتن اینکه فیزیک خودشان مشکلی ندارد) عملکرد ناقصی داشته باشند، احتمال اینکه باتری رو به خالی‌شدن باشد وجود دارد. بخش‌هایی ازجمله:
- برف‌پاک کن جلو و عقب؛
- چراغ‌ها؛
- شیشه بالابر برقی؛
- قفل مرکزی و دزدگیر؛
- آینه‌های بغل برقی؛
- ویژگی‌های برقی صندلی‌ها؛
- کولر و بخاری؛
- سیستم صوتی و نمایشگر خودرو؛
- گرم‌کن شیشه عقب.
بعضی از این بخش‌ها مانند برف پاک‌کن یا کولر خودشان اجزای مشخصی دارند که باید درست کار کنند. مثلاً باید تیغه برف‌پاک‌کن سالم باشد و بیش از اندازه ساییده نشده باشد. یا اینکه کولر باید توانایی خنک‌کردن داشته باشد و دریچه‌های کولر با خاک و… مسدود نشده باشد. این چیزها را نیز باید درباره این بخش‌ها چک کنید.
هشت) مراجعه به تعمیرکار برای چکاپ کامل
تا اینجا برای چکاپ ماشین قبل از سفر تقریباً همه کارها را خودمان می‌توانستیم انجام دهیم. اما برای بعضی از موارد خاص و اطمینان بیشتر، شاید بهتر باشد که خودرو را به یک تعمیرکار متخصص نشان دهیم و از او بخواهیم چکاپ کاملی برای ماشین انجام دهد. ازجمله مواردی که تعمیرکار در این حالت بررسی می‌کند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بررسی سلامت سیستم تعلیق، فرمان و کمک فنرها؛
- بالانس و تنظیم زوایای چرخ؛
- بررسی سلامت سیستم خنک‌کننده؛
- بررسی گیربکس.
نه) پرداخت بدهی‌های خودرو
یکی از مهم‌ترین مراحل در چکاپ ماشین قبل از سفر همین مرحله است که بعد از اتمام چکاپ فنی ماشین باید در نظر داشته باشیم. برای خودرو بدهی‌های مختلفی ثبت می‌شود؛ ازجمله جرایم برای تخلفات مختلف، عوارض آزادراهی، عوارض سالیانه شهرداری، جریمه طرح ترافیک و… . اگر به هر دلیلی هنگام سفر خودروی شما توقیف شود، شما باید همه بدهی‌های خودرو را پرداخت کنید تا بتوانید خودرو را ترخیص کنید. اما وقتی در سفر هستید و این اتفاق برای شما می‌افتد، پیگیری روند پرداخت قطعاً برای شما سخت‌تر و چالش‌برانگیزتر خواهد بود. پس چه بهتر که قبل از شروع سفر این کار را انجام دهید.
علاوه‌براین، سقف خلافی خودرو در سال ۱۴۰۴ برابر با ۵ میلیون تومان است. ممکن است خلافی شما از این سقف رد شده باشد. در این حالت، هر خودروی پلیسی که متوجه این موضوع شود می‌تواند خودروی شما را توقیف کند. امکان استعلام و پرداخت همه این بدهی‌ها در اتو ابزار وجود دارد. کافی است از طریق اپلیکیشن یا سایت اتو ابزار وارد صفحه خدمات شوید و با واردکردن اطلاعات لازم، به‌سادگی بدهی را استعلام بگیرید و پرداخت کنید.
ده) چک‌کردن بیمه شخص ثالث
داشتن بیمه شخص ثالث برای هر خودرو الزامی است و رانندگی بدون این بیمه غیرقانونی محسوب می‌شود. به همین خاطر، بهتر است قبل از شروع سفر مطمئن شوید که انقضای بیمه‌نامه شما در میان زمان سفر شما به پایان نمی‌رسد. درصورتی‌که این اتفاق قرار است بیفتد، باید بیمه را تمدید کنید.
تمدید بیمه شخص ثالث
قسطی بدون پیش پرداخت و سود
برای مسافرت با ماشین چی ببریم؟
چکاپ ماشین قبل از سفر شامل همین مواردی بود که تا اینجا به آن‌ها اشاره کردیم، مگر اینکه بعضی افراد بخواهند سفرهای خیلی خاصی بروند که به رعایت موارد بیشتر و جامع‌تر نیاز داشته باشد، مانند کسانی که آفرود می‌روند. یا اینکه بعضی از خودروها مانند پراید یا رنو سپند قدیمی شاید توان مسافرت‌های طولانی پیوسته را نداشته باشند. به این ترتیب، مثلاً برای سفر با پراید، شاید منطقی باشد وضعیت خودرو را به‌طور منظم در حین سفر هم چک کنیم. به‌طور کلی، بهتر است قبل از سفر موارد زیر را به‌عنوان پک اورژانسی در خودرو داشته باشیم:
- چراغ‌قوه و چند باتری اضافی؛
- جعبه کمک‌های اولیه؛
- آب آشامیدنی؛
- خوردنی‌هایی که تاریخ انقضا ندارند؛
- کابل اتصال باتری به باتری؛
- جعبه ابزار؛
- چسب کارتن؛
- مثلث خطر بازتابی؛
- دستکش و پارچه کهنه یا دستمال کاغذی.
حرف آخر
چکاپ ماشین قبل از سفر درنهایت ایمنی ما را تضمین می‌کند و چیزی غیر از این نیست. همچنین، باعث می‌شود که با اعتماد‌به‌نفس بیشتر و خیال راحت‌تر به سفر برویم؛ زیرا حتی کوچک‌ترین ایرادها نیز می‌توانند شوق سفر را از ما سلب کنند یا سفر را به‌طور کامل کنسل کنند. مثلاً اگر در جاده باران سنگینی ببارد و از کل موارد بالا صرفاً یک تیغه برف‌پاک‌کن درست کار نکند، عملاً امکان ادامه مسافرت نخواهد بود. پس بهتر است قبل از شروع به سفر، علاوه بر چکاپ فنی، مواردی مانند بدهی‌های خودرو و بیمه را نیز مدنظر داشته باشیم.
