دور موتور بالا چه ضرری دارد؟
باید همواره میزان افزایش یا کاهش دور موتور را کنترل کنیم. در نشانگر مربوطه، محدودهای با رنگ قرمز مشخص شده است که بههیچوجه نباید بگذاریم دور موتور به آن برسد؛ چون موتور را بیش از اندازه درگیر میکند و فشار زیادی به قطعات آن وارد میآورد. تداوم رانندگی در این شرایط میتواند باعث افزایش دمای موتور، استهلاک زودرس قطعات و حتی آسیبدیدگی اجزای پیشرانه شود.
قسطی بدون سود و پیش پرداخت
دور موتور ماشین باید چند باشد؟
بهطور کلی نمیتوان عدد ثابتی برای همه خودروها اعلام کرد؛ چون دور موتور استاندارد بسته به نوع پیشرانه، گیربکس، سرعت و شرایط رانندگی فرق میکند. فقط باید حواسمان باشد که همیشه دور موتور در حالتی باشد که موتور صدایی طبیعی و یکنواخت داشته باشد و خودرو بدون لرزش یا نوسان کار کند.
البته میتوان بهطور تقریبی گفت که دور موتور در حالت درجا چقدر باید باشد. در بیشتر خودروها مقدار آن در حالت خلاص حدود ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ دور در دقیقه است. البته ممکن است از خودرویی به خودروی دیگر کمی متفاوت باشد. در بعضی خودروها ممکن است کمی بالاتر و حدود ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ دور در دقیقه باشد، بهویژه هنگام استارت اولیه یا زمانی که موتور هنوز سرد است.
نکته مهم این است که دور موتور در حالت درجا نباید نوسان داشته باشد و بیدلیل بالا و پایین شود. این موضوع میتواند نشانهای از وجود مشکل در سیستم فنی خودرو باشد که در ادامه به آن میپردازیم.
بیشتر بخوانید: دلیل کاهش قدرت موتور خودرو + راهکارهای رفع آن
۷ علت پیشامد دور موتور بالا
دور موتور ممکن است در حالتهای مختلف بالا برود؛ گاهی هنگام خلاصی، گاهی هنگام استارت و گاهی وقتی خودرو با سرعت پایین حرکت میکند، این وضعیت رخ میدهد. این اتفاق اغلب در پی مشکلات زیر بروز میکند:
سردبودن موتور
علت بالا بودن دور موتور هنگام استارت میتواند سردی موتور باشد. در خودروهای امروزی وقتی موتور سرد است، واحد کنترل الکترونیکی (ECU) دور موتور را موقتاً بالا میبرد تا روغن سریعتر به تمام قطعات برسد و موتور سریعتر به دمای بهینه برسد. این وضعیت بهطور معمول چند ثانیه طول میکشد و پس از گرمشدن موتور، دور کاهش مییابد.
خرابی استپر موتور
در اغلب مواقع علت بالا پایین شدن دور موتور در حالت درجا اختلال در استپر موتور است. این قطعه در حالت درجا میزان هوای ورودی به موتور را تنظیم میکند. اگر کثیف، معیوب یا دچار گرفتگی شود، هوای اضافی وارد موتور میشود و شاهد بالا بودن دور موتور در حالت خلاص خواهیم بود.
نشتی هوا در منیفولد هوا یا شیلنگها
وجود ترک یا نشتی در شیلنگهای خلأ یا منیفولد هوا باعث میشود هوای غیرمحاسبهشده وارد موتور شود و نسبت هوا به سوخت به هم بخورد؛ درنتیجه ECU برای جبران، دور موتور را بالا نگه میدارد.
خرابی سنسور دریچه گاز (TPS)
سنسور TPS باز یا بسته بودن دریچه گاز را به ECU اطلاع میدهد. در صورت خرابی، ممکن است ECU تصور کند پدال گاز فشرده شده و سوخت بیشتری تزریق کند، که نتیجهاش افزایش دور موتور است.
کثیفی یا گیرکردن دریچه گاز
اگر دریچه گاز کثیف باشد یا بهدرستی بسته نشود هم همین اتفاق میافتد؛ یعنی جریان هوای اضافی وارد موتور میشود و درنتیجه دور موتور بالا میرود.
خرابی سنسور دمای موتور
اگر سنسور دمای موتور اطلاعات اشتباه به ECU بدهد، خودرو تصور میکند موتور سرد است و دور موتور را بهصورت طولانی بالا نگه میدارد.
تنظیمنبودن سیم گاز
علت بالا رفتن دور موتور پراید در حالت درجا همین میتواند باشد. در کل، در خودروهای قدیمی که دارای سیم گاز مکانیکی هستند، اگر این سیم بیش از حد سفت باشد یا فنر بازگشت آن درست کار نکند، دریچه گاز کمی باز میماند و باعث بالارفتن دور موتور میشود.
چرا دور موتور بالا میرود اما سرعت کم است؟
گاهی هم با گاز خوردن شاهد دور موتور بالا سرعت پایین هستیم؛ یعنی وقتی پدال گاز را فشار میدهیم، دور موتور افزایش مییابد و صدای آن را میشنویم، اما سرعت خودرو پایین میماند. این حالت معمولاً به دلیل مشکلات سیستم انتقال نیرو رخ میدهد و میتواند در خودروهای دستی یا اتومات اتفاق بیفتد:
کلاچ فرسوده یا سرخورده (در خودروهای دستی)
وقتی دیسک و صفحه کلاچ فرسوده شوند، دیگر نمیتوانند نیروی موتور را بهخوبی به گیربکس منتقل کنند، درحالیکه موتور میچرخد. نتیجه هم این میشود دور موتور بالاست، اما خودرو سرعت نمیگیرد.
مشکل در گیربکس اتوماتیک
کمبود روغن گیربکس، خرابی تورک کانورتر یا سایش پکهای کلاچ در گیربکس اتومات هم باعث میشود انتقال نیرو ناقص انجام شود و با وجود چرخش موتور، شتاب خودرو کم باشد.
مشکلات سیستم سوخت و احتراق
فیلتر سوخت مسدود، پمپ سوخت خراب، شمعهای فرسوده یا سیمهای آسیبدیده هم میتوانند دلیل این مشکل باشند. چون اجازه نمیدهند موتور انرژی کافی تولید کند، دور آن بالا میرود اما خودرو شتاب نمیگیرد.
لغزش یا چرخش بیاثر چرخها
در برخی شرایط مانند رانندگی روی سطح یخی یا برفی، ممکن است چرخها شروع به لغزش کنند. در این حالت موتور دور بالایی تولید میکند، سرعتسنج هم حرکت چرخها را نشان میدهد، ولی خودرو واقعاً شتاب نمیگیرد.
مشکل در سنسور یا دنده سرعت
یکوقتهایی هم این مشکل به خرابی سنسور یا دنده سرعت برمیگردد؛ چون درصورت خرابی این بخش، سرعت واقعی خودرو در سرعتسنج نشان داده نمیشود. در این حالت ممکن است خودرو شتاب داشته باشد، ولی ما تغییر سرعت را روی کیلومترشمار نبینیم.
جمعبندی
برای جلوگیری از آسیبدیدن موتور و قطعات آن همیشه باید به دور موتور توجه کنیم و اجازه ندهیم در نشانگر به محدوده قرمز برسد. درصورتیکه دور موتور بالای خودرو غیرطبیعی بود، بهتر است هرچه سریعتر به متخصص و تعمیرگاه مراجعه کنیم تا علت آن را بررسی و مشکل را رفع کنند.
