مناطق آزاد جدید و ممنوعیت واردات خودرو
معاون توسعه اقتصادی و سرمایه‌گذاری دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد در مرداد ۱۴۰۴ تایید کرد که امکان واردات خودرو برای مناطق آزاد جدید (شامل سرخس، مهران، بانه-مریوان، اینچه‌برون، اردبیل، مازندران، بوشهر، قصرشیرین، سیستان و دوغارون) فراهم نیست. در این بین فقط همان ۷ منطقه آزاد قدیمی هنوز این امکان را دارند. دلیل این موضوع هم این‌گونه ذکر شده که با آزادکردن واردات خودرو، همه فعالین اقتصادی سراغ این کار می‌روند و از بقیه حوزه‌ها ممکن است خارج شوند.
محدودیت‌های تردد خودروهای منطقه آزاد
براساس تبصره ماده ۱۶ آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، این محدودیت‌ها در مناطق آزاد مختلف به شرح زیر است:
- منطقه آزاد اروند تا مرکز استان (حدود ۱۲۰ کیلومتر)؛
- منطقه آزاد انزلی تا شعاع ۵۰ کیلومتر؛
- منطقه آزاد ارس تا مرکز استان (حدود ۱۳۰ کیلومتر)؛
- منطقه آزاد ماکو تا شعاع ۳۰ کیلومتر؛
- خودروهای پلاک منطقه آزاد چابهار تا شعاع ۳۰کیلومتری.
قشم و کیش که مشخصاً محدوده تردد در خود همان جزایر است. درباره قصرشیرین نیز هنوز دستورالعملی ابلاغ نشده است.
چرا مجوز تبدیل پلاک منطقه آزاد به ملی اهمیت دارد؟
این موضوع را از ۲ نظر می‌توان بررسی کرد:
- کنترل بازار خودرو: با توجه به تعداد بالای خودروهایی که در مناطق آزاد تردد دارند، ورود آن‌ها به بازار خودروی ملی می‌تواند بازار را کنترل کند؛ چون خودروهایی که پلاک مناطق آزاد دارند، فقط تا میزان و زمان مشخصی می‌توانند از منطقه آزاد خود فاصله بگیرند و پس ورود این خودروها به سیستم خرید و فروش بازار خودرو، از التهاب همیشگی این بازار کم می‌کند.
- صرفه‌جویی در مصرف سوخت: با توجه به کیفیت بالای خودروهای خارجی مناطق آزاد، در مصرف سوخت هم صرفه‌جویی می‌شود.
این ۲ عامل در کنار هم، درخواست برای صدور مجوز تبدیل پلاک را در سالیان اخیر بالاتر برده بود.
همچنین، با اصلاحیه اخیر دولت، سقف قیمتی ۴۰هزاردلاری، ممنوعیت واردات خودروی ون و همچنین شرط واردات خودروی هیبریدی و برقی برداشته شد. این اصلاحیه گامی بزرگ برای کاهش التهاب بازار خودروست.
بیشتر بخوانید: راهنمای دریافت پلاک بین المللی
آیا هر خودرویی می‌تواند پلاک ملی دریافت کند؟
طبق آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۱ قانون ساماندهی صنعت خودرو در سال ۱۴۰۳ خودروهایی که تا تاریخ ۲۴ تیرماه ۱۴۰۳ وارد کشور شده باشند و کمتر از پنج سال از زمان ورود آن‌ها گذشته باشد و سال ساخت آن‌ها از ابتدای ۲۰۱۳ میلادی به بعد باشد، امکان ورود و ترخیص به سرزمین اصلی را خواهند داشت.
شرایط و مدارک لازم برای تبدیل پلاک آزاد به ملی
مدارکی که برای تبدیل پلاک آزاد به ملی نیاز دارید، شامل موارد زیر است:
- دریافت کد شیما مختص «پلاک ملی خودرو» از سامانه ثبت آماری مناطق آزاد؛
- رسید پرداخت عوارض گمرکی؛
- مدارک مالک خودرو مانند کارت ملی و شناسنامه؛
- مدارک خود خودرو مثل سند؛
- ارائه سند و تاییدیه گمرکی صادر‌شده از سمت سامانه گمرک؛
- ثبت و تطبیق مشخصات خودرو در سامانه با مدارک، شامل نام خودرو، سال ساخت (از ۲۰۱۳ به بالا) و تاریخ اخذ پلاک منطقه آزاد که باید پیش از ۲۴ تیر ۱۴۰۳ باشد.
- همراه‌داشتن وکالت‌نامه رسمی معتبر برای نماینده قانونی مالک خودرو.
فارغ از تمام موضوعات، اینجا بیشتر بحث پرداخت هزینه‌های گمرکی مطرح است. اگرچه با برداشتن سقف قیمتی، محدودیت خاصی بابت واردکردن خودرو و تبدیل آن به پلاک ملی وجود ندارد. به عبارتی، بعد از واردکردن خودرو و پرداخت هزینه‌های بالا، بقیه مراحل به‌سادگی در مراکز تعویض پلاک انجام می‌شود. با‌این‌حال، گفته می‌شود که واردات خودروی آمریکایی و کره‌ای ممنوع است. اما طبق اخبار موجود، هردو ممنوعیت در سکوت خبری برداشته شده‌اند و حداقل تا زمان نگارش این مطلب، قانونی دراین‌باره وجود ندارد.
نوبت دهی تعویض پلاک منطقه آزاد انزلی، اروند و… همگی از سایت نوبت‌دهی تعویض پلاک انجام می‌شود. البته بعضی از مناطق آزاد مانند کیش نیز سایتی جداگانه برای نوبت‌دهی، تعویض پلاک گذر موقت و… دارند که در نهایت تفاوتی با سایت نوبت‌دهی پلیس نخواهد داشت. همچنین شرایط تبدیل پلاک منطقه آزاد انزلی به پلاک ملی یا مدارک تعویض پلاک منطقه آزاد انزلی با سایر مناطق آزاد با یکدیگر تفاوتی ندارند و شرایط به طور کلی یکسان است.
بیشتر بخوانید: شرایط و مدارک لازم برای دریافت پلاک معلولین و جانبازان
هزینه تبدیل پلاک منطقه آزاد به پلاک ملی
بعد از صدور مجوز از دولت و تهیه مدارک لازم، درنهایت این هزینه تبدیل پلاک است که صرفه انجام این کار را مشخص می‌کند. این هزینه‌ها شامل موارد زیر است:
- هزینه حقوق گمرکی (حدود ۴٪ ارزش گمرکی خودرو + سود بازرگانی)
- مالیات و عوارض خودرو؛
- هزینه تعویض پلاک؛
- کلیه مبالغ مربوط به خلافی و عوارض خودرو.
هزینه تبدیل پلاک منطقه آزاد انزلی به پلاک ملی، هزینه تبدیل پلاک منطقه آزاد قشم به پلاک ملی، هزینه تبدیل پلاک منطقه آزاد چابهار به ملی و… همگی مشابه یکدیگر است. منظور از شباهت، برابری هزینه‌ها نیست بلکه نوع هزینه‌ای که برای تبدیل پلاک نیاز است در همه مناطق آزاد یکی است.
سخن پایانی
به‌طور کلی برای صدور مجوز تبدیل پلاک منطقه آزاد به پلاک ملی، به مدارک خودرو و همچنین پرداخت حقوق گمرکی و مالیات و عوارض آن نیاز دارید. نکته مهم در این بین، تغییر مدام قوانین است که بهتر است قبل از اقدام، از آخرین قوانین موجود درباره این کار اطمینان یابید.
