حرکات نمایشی (کد تخلف ۲۰۰۱)

انجام حرکات نمایشی مانند دورِ درجا زدن یا تک‌چرخ‌زدن که اکثراً توسط موتورسیکلت‌ها انجام می‌شود، با کد تخلف ۲۰۰۱ راهنمایی رانندگی ثبت می‌شود. این کدهای تخلف راهنمایی و رانندگی، علاوه بر مبلغ جریمه مشخص، ۸ نمره منفی برای راننده به همراه دارد و در موارد شدید باعث توقیف خودرو می‌شود. اطمینان از اینکه چنین اقداماتی سبب افزایش خلافی خودرو نمی‌شوند، اهمیت زیادی دارد.

سرعت غیرمجاز (کد تخلف ۲۰۰۲ و ۲۰۰۸)

زمانی که خودرو بیش از ۳۰ تا ۴۰ کیلومتر بر ساعت بالاتر از سرعت مجاز حرکت می‌کند، در سیستم با کد تخلف ۲۰۰۸ ثبت می‌شود. این تخلف با مبلغ جریمه مناسب همراه است و بسته به میزان تخلف، بین ۵ تا ۱۰ نمره منفی به گواهینامه راننده افزوده می‌شود. تجاوز از سرعت مجاز بیش از ۵۰ کیلومتر بر ساعت هم با کد تخلف ۲۰۰۲ نشان داده می‌شود.

همین‌طور، کد تخلف ۲۳۱۰ راهنمایی رانندگی مربوط به تجاوز از سرعت مجاز بیش از ۲۰ کیلومتر بر ساعت، یکی از تخلفاتی است که جریمه قابل‌ توجهی برای آن در نظر گرفته شده است.

سبقت غیرمجاز (کد تخلف ۲۰۰۳)

عبور غیرمجاز از خودروهای مقابل در مسیر دوطرفه، با کد تخلف ۲۰۰۳ راهنمایی رانندگی ثبت می‌شود. این اقدام مبلغ جریمه مشخص و ۵ نمره منفی برای راننده دارد. در استعلام جریمه های رانندگی، با کمک شناسه قبض یا قبض جریمه مربوطه می‌توان از این تخلف مطلع شد تا پرداخت خلافی به‌موقع انجام شود.

عبور از چراغ قرمز (کد تخلف ۲۰۰۴)

عبور از چراغ قرمز بدون توقف، دارای کد تخلف ۲۰۰۴ است. در کنار پرداخت جریمه نقدی، ۵ نمره منفی در سابقه ثبت می‌شود.

حرکات مارپیچ (کد تخلف ۲۰۰۵)

اجرای حرکات مارپیچی در خیابان‌ها یا میدان‌ها، با کد تخلف ۲۰۰۵ راهنمایی رانندگی تعریف می‌شود. در صورت همراهی با سرعت یا سبقت غیرمجاز، علاوه‌ بر جریمه، ۲ نمره منفی ثبت شده و خودرو به‌مدت ۷۲ ساعت توقیف می‌شود. این تخلف اغلب در لیست جرایم، به همراه اطلاعات کامل دیده می‌شود.

دنده‌عقب در بزرگراه (کد تخلف ۲۰۰۶)

حرکت با دنده‌عقب در آزادراه یا بزرگراه، مصداق تخلف با کد ۲۰۰۶ است. چنین اقدامی ۵ نمره منفی دریافت می‌کند و در سابقه گواهینامه ثبت می‌شود.

رانندگی تحت‌تأثیر مواد (کد تخلف ۲۰۰۷)

رانندگی در حالت مستی یا تحت‌تأثیر مواد افیونی، با کد تخلف ۲۰۰۷ راهنمایی و رانندگی ثبت می‌شود. این تخلف جزو سنگین‌ترین جرایم با مبلغ جریمه بالاست و با احتمال ابطال گواهینامه یا حتی حبس و ۱۰ نمره منفی همراه است. در سامانه استعلام خلافی، اگر چنین تخلفی ثبت شود، پیام هشدار برای راننده نمایش داده می‌شود.

عبور از محل ممنوع (کد تخلف ۲۰۰۹)

تردد در مکان‌هایی که با تابلو مشخص شده و ورود به آن‌ها ممنوع است، دارای کد تخلف ۲۰۰۹ راهنمایی رانندگی است. علاوه بر مبلغ جریمه، ۴ نمره منفی به گواهینامه تعلق می‌گیرد. در استعلام جریمه‌های رانندگی با استفاده از شناسه قبض، می‌توان این تخلف را پیگیری کرد.

تجاوز به چپ (کد تخلف ۲۰۱۰)

تجاوز به مسیر سمت چپ یا استفاده غیرمجاز از خط مقابل، تحت کد ۲۰۱۰ راهنمایی رانندگی قرار دارد. این عمل می‌تواند باعث بروز تصادف شود و ۵ نمره منفی در پرونده تخلفات ثبت می‌شود.

ورود به پیاده‌رو (کد تخلف ۲۰۱۱ و ۲۱۰۷)

یکی از کدهای تخلف راهنمایی و رانندگی، استفاده از پیاده‌رو برای تردد خودرو است، که نقض آشکار قانون است و با کدهای ۲۰۱۱ یا ۲۱۰۷ شناخته می‌شود. جریمه با ۵ نمره منفی همراه بوده و در گزارش خلافی خودرو و لیست جرایم رانندگی در جدول، قابل مشاهده است.

عدم رعایت حق تقدم (کد تخلف ۲۰۱۲)

نادیده‌گرفتن تابلو حق تقدم رانندگی، تخلفی پرتکرار با کد ۲۰۱۲ است. در پی آن ۴ نمره منفی و جریمه نقدی اعمال می‌شود. برای استعلام کد مامور راهنمایی رانندگی، کافی‌ است شناسه قبض را وارد سامانه کنید تا اطلاعات کامل ضمیمه شود.

دورزدن ممنوع (کد تخلف ۲۰۱۳)

یکی دیگر از کدهای تخلف راهنمایی و رانندگی، دورزدن در محل‌های ممنوعه است که با کد ۲۰۱۳ راهنمایی رانندگی ثبت می‌شود. این اقدام ۳ نمره منفی دارد و قبض جریمه مجزا با شناسه قبض مخصوص صادر می‌شود.

استفاده از تلفن همراه (کد تخلف ۲۰۱۴ و ۲۰۷۲)

کار با تلفن همراه در حین رانندگی با سرعت بالای ۶۰  کیلومتر، با کدهای تخلف‌ ۲۰۱۴ یا ۲۰۷۲ مشخص شده و جریمه نقدی و ۳ نمره منفی در کارنامه ثبت می‌شود. این موضوع در بسیاری از آمارها به‌عنوان یکی از علل اصلی تصادفات فهرست شده است.

نقص روشنایی (کد تخلف ۲۰۱۵، ۲۱۱۶ و ۲۰۴۸)

در صورت نقص چراغ‌های خودرو (مانند نورپایین یا خراب‌بودن چراغ‌ها)، کدهای ۲۰۱۵، ۲۱۱۶ یا ۲۰۴۸ ثبت می‌شوند. تخلف ذکرشده شامل جریمه نقدی و ۳ نمره منفی است. بررسی و رفع نقص فنی به‌ویژه برای جلوگیری از افزایش خلافی خودرو اهمیت دارد.

حمل بار خطرناک (کد تخلف ۲۰۱۶، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۵)

نقض قوانین حمل بار یا کالاهای خطرناک با کد تخلف ۲۰۱۶ یا کدهای ادغام‌شده ۲۰۲۰ و ۲۰۲۵ ثبت می‌شود. این تخلف باعث ۸ نمره منفی و جریمه سنگین شده و در موارد خطرناک می‌تواند به توقیف خودرو منجر شود.

رانندگی بیش از زمان مجاز (کد تخلف ۲۰۱۷)

برخی وسایل نقلیه عمومی دارای محدودیت ساعت رانندگی هستند؛ تخلف از این مدت با کد ۲۰۱۷ ثبت شده و ۷ نمره منفی و جریمه نقدی برای تخلف‌کننده در نظر گرفته می‌شود.

عدم رعایت شرایط گواهینامه (کد تخلف ۲۰۱۸)

اگر در گواهینامه راننده محدودیت‌هایی مثل استفاده از عینک، سمعک یا شرایط مکانی و زمانی ثبت شده باشد و رعایت نشود، کد تخلف ۲۰۱۸ اعمال می‌شود. بسته به وسیله نقلیه، این تخلف ۳ تا ۷ نمره منفی و جریمه نقدی دارد.

عدم توجه به ایست مدرسه (کد تخلف ۲۰۱۹)

عبور یا عدم توقف در ایست پلیس مدرسه یا محل عبور دانش‌آموزان توسط کد تخلف ۲۰۱۹ ثبت می‌شود. ۳ نمره منفی برای خودرو شخصی و ۵ نمره منفی برای وسایل سنگین و حمل‌ونقل عمومی همراه با پرداخت جریمه اعمال می‌شود.

پلاک مخدوش یا پوشیده (کد تخلف ۲۰۲۱، ۲۱۰۶، ۲۰۷۹، ۲۰۴۷ و ۲۰۳۳، ۲۱۸۴)

پوشاندن یا تغییر دستی پلاک برای ورود به مناطق محدود، با کدهای ۲۰۲۱، ۲۱۰۶، ۲۰۷۹، ۲۰۴۷، ۲۰۳۳ و ۲۱۸۴ ثبت می‌شود. مبالغ مشخصی جریمه و حتی محکومیت به حبس در صورت مخدوش‌کردن پلاک، احتمال دارد؛ همچنین تخلف در استعلام کد مامور جریمه کننده قابل مشاهده است.

همراه‌داشتن مدارک خودرو و تطابق آن‌ها با مشخصات فنی (کد تخلف ۲۰۲۲، ۲۰۲۸، ۲۰۶۳)

همیشه پیش از شروع حرکت بررسی کنید که مدارک خودرو (کارت خودرو، بیمه‌نامه، معاینه فنی، گواهینامه و…) را همراه دارید. درصورتی‌که مشخصات خودرو با مدارک شناسایی آن تطابق نداشته باشد، تخلف محسوب می‌شود و مشمول جریمه خواهید شد. همچنین، اگر راننده بیمه‌نامه خود را همراه نداشته باشد، طبق کد تخلف ۲۰۲۸ جریمه می‌شود.

نداشتن گواهی معتبر معاینه فنی (کد تخلف ۲۰۶۳)

یکی از کدهای پرتکرار و مهم در میان لیست کدهای تخلف، کد تخلف ۲۰۶۳ راهنمایی رانندگی است که مربوط به نداشتن گواهی معتبر معاینه فنی است. در صورت ارتکاب این تخلف، راننده مشمول جریمه نقدی و حتی نمره منفی می‌شود.

ایمنی کودکان در خودرو (کد تخلف ۲۰۲۳)

درآغوش‌گرفتن کودک هنگام رانندگی، اگرچه شاید به نیت مراقبت انجام شود، اما اقدامی بسیار خطرناک و کاملاً غیرقانونی است. طبق قانون، استفاده از صندلی کودک برای حفظ جان فرزندان اجباری است. این اقدام یکی از مهم‌ترین نکات ایمنی قبل از تصادف محسوب می‌شود.

حمل بارهای سنگین با رعایت قوانین ایمنی (کد تخلف ۲۰۲۴)

وسایلی مثل تیرآهن، ورق فلزی یا اشیای حجیم، باید به‌درستی مهار و بسته‌بندی شوند. بارگیری ناصحیح می‌تواند باعث تصادف و خطر برای سایر وسایل نقلیه شود. اگر حادثه‌ای بر اثر این بار رخ دهد، در بررسی اقدامات بعد از تصادف به این تخلف استناد خواهد شد.

دست‌کاری دستگاه‌های نظارتی در وسایل نقلیه عمومی (کد تخلف ۲۰۲۷، ۲۱۱۰)

وسایل نقلیه عمومی‌ای مانند اتوبوس و تاکسی نباید دستگاه‌های ثبت سرعت و عملکرد را دست‌کاری کنند. همراه‌داشتن دفترچه ثبت عملکرد نیز الزامی است. این موارد در بازرسی‌ها و حتی در رسیدگی به تخلفات بعد از تصادف بررسی می‌شوند.

بیشتر بخوانید: جریمه تاکسی و جدول هزینه‌های آن

توقف دوبله و توقف‌ممنوع (کد تخلف ۲۰۲۹، ۲۰۸۵)

توقف در مکان‌هایی که ایستادن ممنوع است، به‌ویژه به‌صورت دوبله، نه‌تنها مانع ترافیکی ایجاد می‌کند، بلکه احتمال تصادف را افزایش می‌دهد. اگر بعد از تصادف مشخص شود خودرو در مکان ممنوع توقف کرده بوده، مقصر شناخته خواهد شد.

تردد وسایل سنگین در لاین سرعت و معابر شهری (کد تخلف ۲۰۳۰، ۲۰۹۶، ۲۰۴۳)

کامیون‌ها و اتوبوس‌ها باید فقط در خطوط مشخص‌شده حرکت کنند. عبور از لاین سرعت یا سبقت در معابر شهری ممنوع است و جریمه به دنبال دارد. این تخلفات می‌توانند باعث حوادث سنگین و خطرناک شوند که تحلیل آن‌ها در اقدامات بعد از تصادف نقش کلیدی دارد.

پرداخت خلافی خودرو

رفتارهای خطرناک با مسافران یا سرنشینان (کد تخلف ۲۰۳۱، ۲۰۴۶، ۲۰۸۱، ۲۰۹۸، ۲۱۱۵، ۲۰۴۵)

سوارکردن افراد در صندوق عقب یا بخش بیرونی خودرو، آویزان‌شدن از ماشین در حال حرکت یا سوارکردن مسافر اضافه از تخلفات جدی هستند. همچنین نباید اعضای بدن از خودرو بیرون باشد یا در سمت چپ راننده کسی سوار شود. در بسیاری از حوادث شهری، این موارد علت تشدید آسیب هستند.

ریختن زباله، مصالح ساختمانی و مواد آلوده (کد تخلف ۲۰۵۸، ۲۰۵۹، ۲۰۷۳، ۲۰۷۵)

حمل مصالح بدون پوشش مناسب یا تخلیه آن‌ها در سطح خیابان، موجب بروز تصادف و انسداد مسیر می‌شود. همچنین پرتاب زباله، آب دهان یا ریختن مایعات آلوده از داخل خودرو به بیرون، مصداق تخلف و قابل پیگرد است.

حمل غیرمجاز مواد سوختی و محترقه (کد تخلف ۲۰۳۲، ۲۰۳۴، ۲۰۵۷)

حمل سوخت، مواد شیمیایی یا محترقه باید با وسایل ایمن و مجاز انجام شود. در صورت بروز حادثه، این تخلف می‌تواند نه‌تنها راننده، بلکه دیگران را نیز در معرض خطر جدی قرار دهد.

تخلفات وسایل نقلیه عمومی (کد تخلف ۲۰۳۵، ۲۰۸۳، ۲۰۹۷، ۲۱۰۴، ۲۱۰۸، ۲۱۱۲، ۲۰۹۹، ۲۰۶۹، ۲۰۵۱)

تمام رانندگان وسایل حمل‌ونقل عمومی باید مجوز، پروانه و شرایط فنی مناسب را داشته باشند. عدم رعایت این موارد ازجمله سوارکردن مسافر بدون بلیت، عدم تهویه مناسب، نصب آگهی بدون مجوز یا پیاده‌کردن مسافر خارج از پایانه‌ها، همگی جزو تخلفات محسوب می‌شود.

تغییرات ظاهری و فنی غیرمجاز (کد تخلف ۲۰۳۶، ۲۰۳۷، ۲۰۵۲، ۲۰۸۹، ۲۱۰۹)

استفاده از چراغ‌های غیرمعمول، نصب تجهیزات غیرمجاز مانند آژیر، چراغ گردان، یا تایرهای فرسوده ممنوع است. این موارد ممکن است در بررسی‌های فنی بعد از تصادف، عامل یا مؤثر در حادثه شناخته شوند.

سد معبر و توقف‌های غیرقانونی (کد تخلف ۲۰۳۸، ۲۰۶۲، ۲۰۰۸، ۲۱۰۱، ۲۱۷۶)

توقف در ایستگاه‌های وسایل نقلیه عمومی، سد معبر یا فروش کالا در مسیر عبور و مرور، جزو تخلفاتی است که معمولاً باعث اختلال در ترافیک و گاهی هم به بروز حادثه منجر می‌شود.

بی‌توجهی به فاصله و رعایت مسیر (کد تخلف ۲۰۳۹، ۲۰۴۱، ۲۰۴۹، ۲۰۵۳، ۲۰۶۶)

تصادفاتی که به دلیل عدم رعایت فاصله، سبقت از سمت راست یا ورود به مسیر اشتباه رخ می‌دهد، رایج‌ترین مواردی هستند که مأمور راهنمایی و رانندگی در گزارش‌های اقدامات بعد از تصادف ثبت می‌کند.

علائم هشدار و توقف در محل‌های خطرناک (کد تخلف ۲۰۴۲، ۲۰۴۴، ۲۰۵۴)

در محل‌هایی که پروژه‌های عمرانی یا اجرایی در حال انجام است، باید علائم هشداردهنده وجود داشته باشد. همچنین توقف در تونل‌ها، پل‌ها و تقاطع‌ها بسیار خطرناک و ممنوع است.

رعایت خطوط حرکت (کد تخلف ۲۰۵۰)

وسیله نقلیه باید فقط در بین خطوط تعیین‌شده حرکت کند. این موضوع به روانی ترافیک و کاهش خطر تصادف کمک می‌کند.

بی‌توجهی به فرمان ایست و تابلوهای هشدار (کد تخلف ۲۰۶۰، ۲۰۸۴)

اگر راننده به فرمان ایست پلیس یا تابلوهای هشداردهنده بی‌توجه باشد، طبق قانون مشمول جریمه خواهد شد.

حمل جنازه با وسایل غیرمجاز (کد تخلف ۲۱۶۴)

حمل جنازه باید با خودروهای مجاز انجام شود و تخلف از این قانون مشمول جریمه است.

عدم استفاده از کمربند ایمنی (کد تخلف ۲۰۹۳ و ۲۱۶۰)

راننده و همه سرنشینان موظف به بستن کمربند ایمنی هستند. در صورت بروز حادثه، این مورد یکی از عوامل بررسی در تعیین شدت جراحت خواهد بود.

استفاده غیرمجاز از نوربالا (کد تخلف ۲۱۲۰)

نوربالا فقط در شرایط خاص مجاز است. در شرایطی که امکان استفاده از نورپایین وجود دارد، استفاده از نوربالا تخلف محسوب می‌شود.

دودی‌کردن شیشه‌ها به‌صورت غیرمجاز (کد تخلف ۲۱۱۴)

شیشه‌ها نباید به اندازه‌ای دودی باشند که شناسایی راننده یا سرنشینان غیرممکن شود. این مورد در کنترل‌های پلیس بسیار حساس است.

عدم پرداخت عوارض (کد تخلف ۲۱۲۳)

پرداخت‌نکردن به‌موقع عوارض، جریمه در پی دارد. رانندگان باید این مبلغ را در موعد مقرر پرداخت کنند.

تمامی این کدهای تخلف راهنمایی و رانندگی همراه با نمره منفی و مبلغ جریمه مشخص‌شده در لیست جرایم رانندگی در جدول قرار دارد و برای استعلام جریمه‌های رانندگی و استعلام خلافی می‌توانید از سامانه‌های معتبر آنلاین کمک بگیرید. پرداخت به‌موقع همه این موارد باعث کاهش خلافی خودرو و حفظ گواهینامه سالم شما می‌شود.

پیگیری و اعتراض به جریمه با کدهای تخلف راهنمایی و رانندگی

برای اطلاع از جریمه‌هایی که ممکن است براساس این تخلفات برای شما ثبت شده باشد، می‌توانید به سادگی با مراجعه به سامانه راهور یا سامانه اتو ابزار یا از طریق پیامک، اقدام به استعلام جریمه‌های رانندگی کنید.

اگر به دنبال مشاهده دقیق‌تر نرخ جریمه‌ها هستید، توصیه می‌شود به لیست جرایم رانندگی در جدول نگاهی بیندازید. در این جداول که براساس اعلام رسمی پلیس راهور تنظیم شده‌اند، می‌توانید اطلاعات کاملی درباره نوع تخلف، کد آن، میزان جریمه نقدی و کد تخلفات رانندگی و نمره منفی مربوط به آن را مشاهده کنید. این جداول به شما کمک می‌کنند تا نسبت به رفتارهای رانندگی‌تان دقیق‌تر باشید و از اعمال هزینه‌های غیرضروری جلوگیری کنید.

در پایان

می‌توان گفت که کدهای تخلف راهنمایی و رانندگی نقشی فراتر از ثبت جرایم دارند؛ آن‌ها به‌عنوان راهنمایی برای ارتقای ایمنی و پیشگیری از رفتارهای پرخطر عمل می‌کنند. باید به این نکته مهم اشاره کرد که رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی نه‌تنها از نظر اقتصادی به نفع شماست (با جلوگیری از جریمه و هزینه‌های جانبی)، بلکه مهم‌تر از آن، تضمینی برای سلامت جان خود، خانواده و دیگران در جاده‌هاست. بنابراین، بهتر است پیش از هر سفر شهری یا برون‌شهری، با مرور لیست کدهای تخلف رانندگی ۱۴۰۴ و بررسی وضعیت گواهینامه و خودرو، از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنیم.