علائم بالانسنبودن چرخها
بالانسنبودن چرخهای جلو یا عقب معمولاً با نشانههایی قابل تشخیص است که موارد زیر از مهمترین آن هستند:
لرزش فرمان یا بدنه در سرعتهای مشخص
چرخها که بهدرستی بالانس نباشند، وقتی به بازۀ سرعتی خاصی (بهطور معمول بین ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت) میرسیم، در فرمان یا حتی صندلی و کف خودرو لرزش احساس میکنیم. این لرزش در سرعتهای پایین وجود ندارد، اما با افزایش سرعت شدت میگیرد و گاهی در سرعتهای خیلی بالا دوباره کاهش مییابد. این مشکل بیشتر به خاطر توزیع نامتقارن وزن روی چرخها و چرخش ناهماهنگ آنها پیش میآید.
کاهش دقت فرمانپذیری
عدم بالانس چرخ خودروها باعث شود هنگام رانندگی، فرمان کمی شل یا ناپایدار باشد. ممکن است مجبور شویم دائم فرمان را اصلاح کنیم تا خودرو در مسیر مستقیم بماند.
قسطی بدون سود و پیش پرداخت
ساییدگی غیرعادی آج لاستیکها
اگر سطح لاستیک را بررسی کردیم و دیدیم که فقط بخشی از آج ساییده شده و باقی قسمتها سالم است، به احتمال زیاد چرخها بالانس نیستند. در حالت عادی، سایش لاستیک بهطور یکنواخت و تدریجی صورت میگیرد. ساییدگی تکهتکه یا موجدار، بهویژه در لبهها یا بخش میانی لاستیک، بهوضوح از چرخش نامتقارن آن نشئت میگیرد.
صدای غیرعادی از چرخها یا کف خودرو
عدم بالانس ممکن است باعث شود هنگام حرکت، مدام صدای تقتق و ضربهمانند بشنویم؛ انگار که در حال عبور از دستانداز هستیم. این صدا با افزایش سرعت، بیشتر به گوش میرسد.
بیشتر بخوانید: دلیل خرابی برف پاک کن خودرو چیست؟
بهترین روش بالانس لاستیک
بالانس چرخ بدون دستگاه اصولی و دقیق نیست؛ چون ایرادات اصلی، خود را در سرعت بالا نشان میدهند و به روش دستی نمیتوان توازن وزن چرخها را بهدرستی انجام داد. برای این کار از ۲ دستگاه بالانس زیر استفاده میشود:
بالانس کامپیوتری
همانطور که از اسم دستگاه هم مشخص است، در اینجا بالانس توسط کامپیوتر صورت میگیرد؛ درنتیجه میزان خطا با استفاده از آن، حداقل ممکن خواهد بود.
در بالانس کامپیوتری، چرخها را از خودرو باز میکنند و روی دستگاه بالانس مخصوص قرار میدهند. دستگاه توسط یک الکتروموتور، چرخ را با سرعت بالا میچرخاند. بعد به کمک موتور اسکن و حسگرهای دقیق میکرو، نقاطی را که عدم تعادل ایجاده کردهاند و وزنی بیشتر یا کمتر از حد استاندارد دارند، شناسایی میکند. در مرحله بعد، تکنسین، طبق دستور دستگاه، سرب بالانس یا همان وزنههای بالانس را در محلهای تعیینشده روی رینگ نصب میکند تا تعادل کامل چرخ برقرار شود. در پایان، چرخ دوباره چرخانده میشود تا اطمینان حاصل شود هیچ ناهماهنگیای باقی نمانده است.
این روش دقت بالایی دارد و لرزشها را بهطور کامل از بین میبرد.
بالانس درجا (بالانس روکار)
با استفاده از دستگاه بالانس درجا لازم نیست لاستیکها باز شوند. دستگاه مستقیم به چرخ وصل میشود و با کمک الکتروموتور، درست مانند زمانی که خودرو در حال حرکت است، آن را به حرکت درمیآورد. پس از اینکه سرعت چرخ به حدود ۸۰ تا ۹۰ کیلومتر در ساعت رسید، با چراغ فلاشر محل دقیق نصب وزنههای بالانس را مشخص میسازد. تکنسین هم در همان نقاط سرب بالانس را نصب میکند تا تعادل برقرار شود.
باید بدانیم که دقت این روش از بالانس کامپیوتری کمتر است. از طرفی، از آنجا که چرخ از خودرو جدا نمیشود، تنظیم بالانس براساس وضعیت سیستم جلوبندی انجام میگیرد. به این ترتیب، اگر جلوبندی ایراد داشته باشد، چون بالانس بر همان اساس انجام شده، مشکل اصلی پنهان میماند.
به همین دلیل، بالانس روکار بیشتر در تعمیرگاههای محلی استفاده میشود و روش استاندارد کارخانهای محسوب نمیشود. بااینحال، برای خودروهایی با رینگ اسپرت خاص یا سیستم تعلیق حساس، میتواند بهعنوان نوعی روش مکمل در کنار بالانس کامپیوتری به کار رود.
بالانس چرخ چقدر طول میکشد؟
مدتزمان بالانس به روش و تعداد چرخها بستگی دارد. در بالانس کامپیوتری بهطور معمول بررسی هر چرخ بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول میکشد. اما خب بالانس روکار (درجا) سریعتر است و بالانس هر چرخ ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان میبرد. در کل باید برای این کار روی ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت حساب باز کنیم.
هزینه بالانس چرخ چقدر است؟
با توجه به نوسانات قیمت فعلی کشور، بهتر است پیش از اقدام، هزینه بالانس چرخ خودرو را از تعمیرگاهها استعلام بگیریم. اما قیمت بالانس بسته به نوع لاستیک، سایز رینگ، روش بالانس (کامپیوتری یا روکار) و محل تعمیرگاه متفاوت است.
برای مثال، هزینه بالانس لاستیکهای ایرانی کمتر از لاستیکهای خارجی است و چرخهای بزرگتر در خودروهای شاسیبلند، هزینه بیشتری دارند. در برخی تعمیرگاهها، اگر لاستیکها را از همان محل خریداری کنیم، ممکن است بالانس را بهصورت رایگان انجام دهند.
حرف آخر
بالانس چرخ خودرو در ایمنی، فرمانپذیری و طول عمر لاستیکها نقش مهمی دارد. پس بهتر است بهطور منظم وضعیت چرخها را بررسی و در صورت نیاز آنها را بالانس کنیم تا با آسیبها و حوادث جدی روبهرو نشویم.
بیمه بدنه لاستیکها را هم پوشش میدهد، البته اگر دچار حادثه شوند یا به سرقت بروند. بااینحال، با داشتن این بیمهنامه کمی خیالمان از بابت ریسکهای مالی احتمالی راحت خواهد بود. میتوانیم در سامانه اتو ابزار قیمتها و پوششهای شرکتهای مختلف را با هم مقایسه کرده و بهترین بیمه را خریداری کنیم.
