شیرجه جلوی خودرو هنگام ترمزگیری
اگر هنگام گرفتن ترمز احساس می‌کنید قسمت جلوی ماشینتان به‌سرعت به‌سمت زمین متمایل میشود یا به‌عبارتی دماغه خودرو به جلو شیرجه می‌زند، احتمالاً کمک‌فنرها فرسوده شده‌اند. این موضوع از آن نظر خطرناک است که می‌تواند باعث افزایش مسافت توقف شود.
سواری ناپایدار و فنری
اگر بعد از عبور از روی یک سرعت‌گیر یا یک دست‌انداز، خودرو جهش زیادی دارد، این کمک‌فنرها هستند که عملکرد مؤثری از خود نشان نمی‌دهند. درواقع بعد از عبور از یک سرعت‌گیر یا دست‌انداز، جهش خودرو باید قطع شود، نه اینکه به حرکت فنری خود ادامه دهد.
انحراف جانبی بدنه در پیچ‌ها
وقتی موقع پیچیدن احساس کنید خودرو به شکل جانبی در حال حرکت است و شکلی شبیه به غلتیدن و تاب‌خوردن دارد، احتمالاً به خاطر فرسودگی کمک فنرهاست. در این مواقع، این حس القا میشود که خودرو در کنترل راننده نیست. کمک‌فنرهای فرسوده، قدرت کنترل سرعت انتقال وزن را هنگام پیچیدن از دست می‌دهند و همچنین برای پیچیدن نیاز است که بیشتر فرمان‌ها را بچرخانید.
ساییدگی نامتقارن لاستیک‌ها
وقتی کمک‌فنرها فرسوده شوند، خودرو ممکن است دچار پرش و جهش بیش از حد شود که در ادامه باعث کاهش نیروی چسبندگی به جاده میشود. این پرش‌ها همچنین می‌توانند موجب تسریع در سایش لاستیک‌ها شوند. این سایش خودش را به‌شکل کنده‌شدن قطعاتی از لاستیک‌ها به‌شکل نامساوی در هر سمت خودرو نشان می‌دهد.
بیشتر بخوانید: راهکارهای مؤثر برای رفع خط و خش ماشین
نشستنِ عقب خودرو هنگام شتاب‌گیری
اگر کمک‌فنرها به‌درستی کار کنند، حرکت سیستم تعلیق را هنگام شتاب‌گرفتن پایدار می‌کنند. اما وقتی فرسوده شده باشند و شما پای خود را روی پدال گاز فشار دهید، عقب خودرو بیش از حد به‌سمت زمین پایین می‌رود. درواقع، در این حالت شتاب خودرو به عقب آن منتقل میشود و باعث بالاآمدن قسمت جلویی میشود. سرنشین جلوی خودرو در این مواقع ممکن است حالت تهوع بگیرد و به اجزای سیستم تعلیق عقب خودرو فشار بیش از حدی وارد شود.
لرزش فرمان
در بعضی مواقع، لرزیدن فرمان خودرو می‌تواند نشانه‌ای از خرابی کمک فنر باشد. وجود این لرزش‌ها هنگام رانندگی روی جاده‌ای که آسفالت خوبی ندارد، تا حدودی عادی محسوب میشود، اما اگر این لرزش‌ها در جاده‌های صاف نیز وجود داشته باشد، احتمالاً کمک‌فنر جلو یا عقب فرسوده شده است.
تق تق و صداهای غیرمعمول
صدای کمک فنر خراب چیزی شبیه به تق‌تق یا ضربه است. این ضربه به خاطر برخورد فلز به فلز کمک‌فنر فرسوده است؛ چون زمانی که از یک دست‌انداز عبور می‌کنید، این فنرها تا انتها فشرده می‌شوند و به هم برخورد می‌کنند.
نشت روغن
اگر از کمک فنرها روغن ریزی دیدید، تقریباً می‌توان از خرابی آن‌ها مطمئن شد. اگر مهر و موم این کمک‌فنرها از بین برود، روغنی که باعث کارکرد درست آن میشود نشتی پیدا می‌کند.
جدول علائم رایج خرابی کمک‌فنر جلو و کمک‌فنر عقب
اگرچه در بسیاری از موارد، علائم خرابی کمک فنر در جلو و عقب یکسان هستند، اما می‌توان آن‌ها را طبق جدول زیر نیز دسته‌بندی کرد:
| موقعیت کمک‌فنر | علائم شایع خرابی |
| جلو | – تاب‌خوردن یا جهش بیش از حد خودرو هنگام عبور از دست‌انداز
– لرزش فرمان در سرعت‌های بالا – کاهش ارتفاع جلوی خودرو – صداهای غیرعادی مثل تق‌تق یا جیغ هنگام عبور از ناهمواری – سایش غیرمتعارف لاستیک‌ها در جلو – کاهش پایداری خودرو در پیچ‌ها یا ترمز ناگهانی |
| عقب | – کاهش ارتفاع عقب خودرو
– لرزش یا ناپایداری خودرو هنگام عبور از دست‌اندازها – صدای غیرعادی مثل تق‌تق یا جیرجیر – سایش غیرمتوازن لاستیک‌های عقب – کشیده‌شدن خودرو به یک سمت یا ناپایداری در پیچ‌ها – نشت روغن از کمک‌فنر عقب |
علائم رایج خرابی کمک فنر در بعضی خودروهای ایرانی
| خودرو | علائم شایع خرابی | |
| علائم خرابی کمک فنر عقب پراید | صدای غیرعادی در دست‌اندازها، کاهش ارتفاع عقب | |
| علائم خرابی کمک فنر جلوی پراید | جهش یا تاب‌خوردن خودرو، ساییدگی لاستیک، نشت روغن، تست پرش خراب، شل‌شدن پیچ‌ها، صداهای غیرعادی، کاهش ارتفاع و لرزش در پیچ‌ها | |
| علائم خرابی کمک فنر عقب سمند | نشت روغن، لرزش در دست‌اندازها، کاهش تعادل | |
| علائم خرابی کمک‌فنر عقب پژو 405 | دشواری در کنترل، سایش نامتوازن لاستیک عقب | |
| علائم خرابی کمک فنر جلو ال 90 | نشت روغن | |
بهترین راه جلوگیری از خرابی کمک فنرها چیست؟
راهی اختصاصی و خیلی ویژه برای اینکه کمک‌فنرها سالم بمانند وجود ندارد؛ چون به هر حال با توجه به اینکه دائما در حال فشرده‌شدن و بازشدن هستند، در طی زمان فرسوده می‌شوند. اما به‌طور کلی می‌توان این موارد را در نظر گرفت:
- بازرسی‌های منظم: هنگام چکاپ‌های سالانه یا فصلی خودرو، معمولاً اگر مشکلی در کمک‌فنرها و سیستم تعلیق باشد، مشخص میشود.
- تعویض به‌موقع: کمک‌فنرها چرخه عمر مشخصی دارند که معمولاً بین ۵۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر در نظر گرفته میشود. بسته به میزان استفاده از خودرو باید این اجزا را تعویض کنید.
- ترددنکردن در جاده‌های خیلی خراب: اگر وضعیت آسفالت جاده‌ای بیش از حد خراب است، توصیه میشود از رانندگی در آن دوری کنید.
بیشتر بخوانید: دلایل و علائم خرابی سوئیچ خودرو چیست؟
سخن پایانی
در این مطلب به این مسئله اشاره کردیم که اگر کمک فنر خراب باشد، چه میشود. علائم مطرح‌شده ازجمله رایج‌ترین دلایل محسوب می‌شوند، اما در بسیاری از موارد شاید شایع‌ترین اتفاق، صدای ضربه یا جهش بیش از حد خودرو باشد. بااین‌حال، هر راننده‌ای ممکن است با یکی از این موارد روبه‌رو شود. جلوگیری از خرابی کمک فنر راهکار خیلی خاصی ندارد و شاید صرفاً تردد کمتر در جاده‌هایی که آسفالت بدی دارند، بهترین راه باشد.
