دلیل اول) جزئیات کمتر از کلیات در ذهن ما می‌مانند
روان‌شناسان معتقدند که مغز آدم‌ها طوری است که تصاویر کلی و رویدادهای کلان را بیشتر و راحت‌تر در خود حفظ می‌کند. جزئیات کمتر در ذهن ما نقش می‌بندند و راحت‌تر آن‌ها را فراموش می‌کنیم. ضمن اینکه موضوعات پیش‌پاافتاده و تکراری هم کمتر از موضوعاتی با ابعاد و عواقب مهم‌تر در خاطرمان می‌مانند.
قفل‌کردن در ماشین موضوع کم‌اهمیتی نیست، اما بعد از مدتی به یک روند و به قول فرنگی‌ها روتین تکراری در زندگی تبدیل می‌شود و برای همین، احتمال اینکه از یادمان برود هم زیاد می‌شود. درواقع، قفل‌کردن در ماشین شما در دایره جزئیات تکراری قرار می‌گیرد و طبیعی است که از یاد برود.
دلیل دوم) پای حافظه کوتاه‌مدت در میان است
خیلی از کارهای روزانه و اطلاعات سطحی در حافظه کوتاه‌مدت ما ثبت می‌شوند. این حافظه آن‌قدرها پرظرفیت نیست و جایی برای نگهداری تمام اطلاعات رنگارنگ تجربه‌شده در طول روز ندارد. درنتیجه، مجبور می‌شود که بخش زیادی از داده‌ها و اطلاعات را بیرون بریزد. قفل‌کردن در ماشین هم از آن مواردی است که بعد از انجام، از حافظه کوتاه‌مدت بیرون می‌رود.
مغز بعد از قفل‌کردن در، نیازی به حفظ این اطلاعات نمی‌بیند و سریعاً جای آن را به فکرهای دیگری می‌دهد. برای همین است که اگر تردید به جانمان بیفتد و یک لحظه از روی احتیاط یا شاید وسواس، از خود بپرسیم که آیا در را قفل کرده‌ام یا نه، چیزی یادمان نمی‌آید. درواقع، مغز با بی‌وفایی، جای اطلاعات مربوط به قفل‌کردن خودرو را به اطلاعات دیگری داده و آن را در حافظه کوتاه‌مدت نگه نداشته است.
دلیل سوم) مغز سلطان اولویت‌بندی است
مغز دوست دارد که مسائل مختلف را اولویت‌بندی کند. برای همین، زمانی که مشغله زیادی دارید و سرتان حسابی شلوغ است، احتمالاً تردید و شک به جانتان می‌افتد و یادتان نمی‌آید که در ماشین را قفل کرده‌اید یا خیر. درواقع، مغز مسائل مهم‌تر را در صدر جدول پراهمیت‌ها می‌گذارد و موضوعی مانند قفل‌کردن در ماشین را به رده‌های پایین‌تر هدایت می‌کند. شاید هم اصلاً در خروج را باز کند و مؤدبانه عذر چنین موضوعی را بخواهد.
با این اوصاف، فراموش‌کردن چنین چیزی برای همه رخ نمی‌دهد. به عبارت دقیق‌تر، اگر ذهن کسی زیاد شلوغ نباشد و دغدغه‌های فراوانی در زندگی نداشته باشد، شاید قفل‌کردن در به یکی از اولویت‌های مهم مغزی او تبدیل شود؛ درنتیجه خبری از فراموش‌کردن آن برای جادادن به مسائل مهم‌تر نیست.
دلیل چهارم) اضطراب و استرس به همه‌جا سرک می‌کشند
استرس حس رایج بیشتر ما در زندگی‌های امروزی است. احتمال اینکه این حس را در طول روز در جایی از مغز و قلبمان حس نکنیم، متأسفانه خیلی اندک است. همه ما درصدی از این احساسات نامطلوب را در طول روز با خود حمل می‌کنیم.
واقعیت این است که این‌ها روی عملکرد مغزی ما تأثیر شدیدی می‌گذارند. اگر سطحشان حسابی بالا برود، می‌توانند روی حافظه تأثیرات جبران‌ناپذیری بگذارند. فراموش‌کردن موضوعات ساده‌ای مانند قفل‌کردن در ماشین هم یکی از همین موارد است.
دلیل پنجم) شاید دچار اختلالاتی مانند وسواس فکری‌عملی هستیم
گاهی‌اوقات مشکل جدی‌تر از این حرف‌هاست و دلیل مهم‌تری باعث می‌شود که یادمان نیاید در را قفل کرده‌ایم یا نه. شاید به نوعی اختلال روانی دچار هستیم و مثلاً ردپای وسواس فکری‌عملی در رفتارمان دیده می‌شود. در این اختلال، افکار مزاحم و تکراری که روان‌شناس‌ها به آن وسواس می‌گویند، ما را اسیر خود می‌کنند. این افکار باعث می‌شود که برخی از رفتارها را تکرار کنیم.
مثلاً در خودرو را قفل و آن را بارها چک (همان بررسی خودمان) می‌کنیم؛ بااین‌حال، باز هم اضطراب ناشی از این اختلال باعث می‌شود که به وسواس دچار شویم و شک کنیم که وضعیت چگونه است.
هشدار؛ به این نکته توجه کنید!
اگر چند بار چنین چیزی برایتان رخ داده است، به خودتان برچسب بیماری و اختلالات روانی نزنید (این موضوع این روزها بسیار رایج شده است). برای بررسی اختلالات مختلف باید حتماً به روان‌شناس مراجعه کنید. دقت کنید که با یک نشانه و اطلاعات محدود، نباید فکر کنید که به اختلال وسواس مبتلا شده‌اید.
در بیشتر مواقع، اضطراب‌ها و وسواس‌های ما شکل جدی ندارند و از سر مشغله‌های ذهنی هستند. بهتر است که به دیگران هم خیلی زود و فقط با دیدن چند نشانه از یک اختلال، برچسب نزنیم. به‌طور کلی، اختلالات روانی را به اصطلاحاتی عامیانه در زبان گفت‌وگوهای روزانه بدل نکنیم. قبول دارید؟
حالا چه کنیم؟
ظاهراً به دلایل مختلفی یادمان نمی‌ماند که در ماشین را قفل کرده‌ایم یا نه. بعضی از آن‌ها واقعاً به پیگیری نیاز دارند. اما یک راهکار جالب و ساده می‌تواند به ما کمک کند که بعد از خروج از خودرو، دچار چنین شک و تردیدهایی نشویم.
برای اینکه شک نکنیم، بهتر است با خودمان قرار بگذاریم که بعد از قفل‌کردن ماشین، یک نشانه یا علامت ایجاد کنیم. فرضاً می‌توانیم در را قفل کنیم و یک ضربدر روی دستمان بکشیم. با این کار، زمانی که از ماشین دور می‌شویم و شک به جانمان می‌افتد که در آن را قفل کرده‌ایم یا خیر، ضربدر نجاتمان می‌دهد.
شما می‌توانید خلاق‌تر باشید و ببینید که با نمادگذاری با چه شیوه و شکل دیگری، خیالتان از بابت قفل ماشین راحت می‌شود. اگر ایده دیگری به‌جز ضربدر دارید، ما را هم در جریان بگذارید.
