پلاک شخصی

پلاک‌های شخصی همین پلاک‌های معمولی هستند که روی خودروهای سواری افراد نصب می‌شوند. پس‌زمینه این پلاک‌ها سفید است و حروف و اعداد آن به رنگ مشکی نوشته شده‌اند. در گوشه پلاک هم بخشی آبی‌رنگ وجود دارد که پرچم ایران و عبارت I.R.IRAN به چشم می‌خورد.

پلاک ماشین شهرها شامل این حروف هستند: ب، ج، د، س، ص، ط، ق، ل، م، ن، و، هـ، ی. این حروف الفبا در پلاک خودرو به چه معناست؟ این حروف در هر استان نماد یک شهر محسوب می‌شوند. برای مثال، حرف «س» در استان تهران به شهر ورامین و در استان مازندران به شهر رامسر اختصاص دارد.

پلاک ویژه معلولان

پلاک‌های ویژه معلولان هم پس‌زمینه سفید دارند. روی این پلاک‌ها به‌جای حروف الفبا، نماد «فردی نشسته روی ویلچر» درج می‌شود تا تشخیص آن‌ها آسان‌تر باشد. البته در برخی موارد هم به‌جای این نماد از حرف «ژ» استفاده می‌کنند.

اعداد دورقمی کنار حرف «ژ» یا نماد ویلچر، نوع مالک خودرو را مشخص می‌کند؛ کدهای ۱۱ تا ۴۹ برای جانبازان و ۵۱ تا ۹۹ برای معلولان در نظر گرفته شده است. در هر صورت، این پلاک‌ها بیانگر وضعیت خاص دارنده خودرو هستند و برخی امتیازات مانند امکان پارک در محل‌های ویژه و معافیت از محدودیت‌های ترافیکی را شامل می‌شوند.

پلاک‌ مناطق آزاد

پلاک‌های مناطق آزاد به خودروهایی تعلق دارند که در مناطق تجاری-صنعتی ویژه کشور مانند کیش، قشم و چابهار ثبت شده‌اند. این پلاک‌ها سفیدرنگ هستند و حروف الفبا ندارند. ساختار آن‌ها به این شکل است که در سمت چپ، نماد و نام منطقه را درج می‌کنند و در سمت راست اعداد را هم‌زمان به‌صورت فارسی و لاتین نمایش می‌دهند. این خودروها تنها مجاز به تردد در محدوده مناطق آزاد هستند.

پلاک‌ گذر موقت

پلاک‌های گذر موقت یا ترانزیت به خودروهایی اختصاص می‌یابند که به‌طور موقت وارد ایران شده‌اند؛ مانند خودروهایی که برای رویدادی خاص یا انجام تست فنی وارد کشور می‌شوند. این خودروها پس از پایان مهلت تعیین‌شده یا باید از کشور خارج شوند یا پلاک جدید دریافت کنند.

پلاک‌های ترانزیت به‌ رنگ سفید هستند و در آن‌ها حرف «گ» درج می‌شود. در قسمت پایین کادر مربعی انتهای پلاک، تاریخ ورود خودرو را هم ثبت می‌کنند. این اطلاعات، شناسایی آن‌ها را برای راهنمایی و رانندگی آسان‌تر می‌کند.

پلاک تاکسی

پلاک‌های تاکسی به‌رنگ زرد هستند. در آن‌ها حرف «ت» درج می‌شود و در قسمت بالای این حرف کلمه «TAXI» قرار می‌گیرد. این پلاک‌ها، همان‌طور که از نامشان پیداست، متعلق به خودروهایی هستند که به‌عنوان تاکسی در کشور فعالیت می‌کنند.

پلاک عمومی

پلاک‌های عمومی برای خودروهای حمل‌ونقل عمومی مانند اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها صادر می‌شوند. این پلاک‌ها هم مانند پلاک تاکسی، پس‌زمینه‌ای زردرنگ دارند، با این تفاوت که در آن‌ها به نشانه عمومی‌بودن وسیله از حرف «ع» استفاده شده است.

پلاک‌ دیپلمات

پلاک‌های سیاسی مخصوص خودروهای دیپلمات‌ها و سفارت‌خانه‌ها هستند و پس‌زمینه آبی‌رنگ دارند. آن‌ها از نظر حروف با هم فرق دارند:

• روی پلاک خودروهای دیپلماتیک، حرف «D» و کلمه «سیاسی» را درج می‌کنند؛
• اما روی پلاک خودروهای سفارت‌خانه‌، حرف «S» و کلمه «سرویس» استفاده می‌شود.

این پلاک‌ها به تسهیل در تردد شخصیت‌های سیاسی کمک می‌کنند. برای مثال، آن‌ها با وجود این پلاک‌ می‌توانند بدون پرداخت عوارض، وارد یک کشور شوند.

پلاک‌ نظامی

پلاک‌های نظامی مخصوص وسایل نقلیه نیروهای مسلح و ارگان‌های نظامی هستند. رنگ و حروف درج‌شده روی آن‌ها نوع نیرو و ارگان مربوطه را نشان می‌دهد:

• پلاک نیروی انتظامی و سپاه هردو به‌رنگ‌ سبز یشمی است. تنها تفاوتشان در این است که در پلاک‌های نیروی انتظامی حرف «پ» و در سپاه حرف «ث» درج می‌شود.
  خودروهای ارتش کرمی هستند و در آن‌ها حرف «ش» به کار می‌رود.
• خودروهای متعلق به وزارت دفاع و ستاد کل فرماندهی نیروهای مسلح پلاک آبی‌رنگ دارند. پلاک‌های وزارت دفاع با حرف «ز» و ستاد کل فرماندهی نیروهای مسلح با حرف «ف» مشخص می‌شوند.

پلاک تاریخی

یکی دیگر از انواع پلاک خودرو، پلاک‌های تاریخی برای خودروهایی طراحی شده‌اند که دارای ارزش تاریخی هستند. این پلاک‌ها ابعادی کوچک‌تر از پلاک‌های استاندارد دارند، پس‌زمینه آن‌ها به‌رنگ قهوه‌ای است و در میان ارقامشان حروف الفبا به چشم نمی‌خورد. در سمت چپ آن‌ها، تصویری از یک بنای تاریخی و در حاشیه بالایی، واژه «تاریخی» درج می‌شود. به این ترتیب شناسایی‌شان راحت خواهد بود.

پلاک کشاورزی

پلاک‌های کشاورزی برای وسایل نقلیه مورد استفاده در امور کشاورزی مانند تراکتورها و کمباین‌ها صادر می‌شوند. این پلاک‌ها پس‌زمینه زردرنگ دارند و با حرف «ک» که مخفف واژه «کشاورزی» است، مشخص می‌شوند.

پلاک دولتی

خودروهایی که در خدمت نهادها و سازمان‌های دولتی قرار دارند و جزو اموال دولت محسوب می‌شوند، پلاک دولتی دارند. این پلاک‌ها قرمز هستند و در آن‌ها حرف «الف» به کار می‌رود.

پلاک تشریفاتی

خودروهای تشریفاتی برای جابه‌جایی مسافران سیاسی و مهمان‌های ویژه‌ مانند دیپلمات‌ها و مقامات دولتی استفاده می‌شوند. پلاک این وسایل نقلیه قرمزرنگ است و روی آن دو واژه «تشریفات» و «PROTOCOL» به چشم می‌خورد.

در کنار انواع پلاک خودرو بد نیست به پلاک موتور هم اشاره کنیم که مانند خودرو از ساختار استانداردی برخوردار است. موتور سیکلت پلاک مستطیلی‌شکل دارد که روی آن دو ردیف عدد به چشم می‌خورد. ردیف اول مانند کد ۲رقمی پلاک خودرو، شهر و محل سکونت مالک آن را مشخص می‌کند.

سامانه استعلام پلاک

ساختار کلی پلاک‌ها چگونه است؟

غیر از پلاک‌های تشریفات، گذر موقت و مناطق آزاد، باقی پلاک‌ها تقریباً ساختار مشابهی دارند؛ به این معنا که چیدمان اعداد و حروف روی پلاک از یک الگوی ثابت پیروی می‌کند و از چپ به راست به این شکل خوانده می‌شود: عدد ۲رقمی، یک حرف فارسی یا نماد، عدد سه‌رقمی، کد دورقمی در کادر مربعی. اجازه بدهید نگاهی به این ارکان‌ بیندازیم.

• عدد ۲رقمی

به دلیل گستردگی شهرها و مناطق موجود در هر استان، نمی‌توان فقط به حروف الفبا تکیه کرد. در پلاک‌های شخصی، این اعداد ۲رقمی در کنار حروف بعد از خود، به‌طور دقیق شهر خودرو را مشخص می‌کنند. برای مثال، در استان خوزستان، «۲۴ ب» برای شهر آبادان و «۳۴ ب» برای باغملک است.

• حرف فارسی یا نماد

در بخش قبل، هنگام معرفی هر پلاک، حروف مندرج در آن را هم اعلام کردیم، اما در جدول زیر می‌توانیم ترتیب حروف پلاک خودرو را در یک نگاه کلی بررس کنیم.

• عدد ۳رقمی

این عدد ۳رقمی به‌عنوان شماره شناسایی اختصاصی هر خودرو عمل کرده و وسایل نقلیه را در شهر، منطقه یا استان از بقیه متمایز می‌کند.

• کد ۲رقمی در کادر مربعی

هر استان کد یا کدهای ۲رقمی مخصوص به خود را دارد که در جدول پلاک ماشین زیر می‌توان مشاهده کرد.

سخن پایانی

با انواع پلاک خودرو در ایران آشنا شدیم. پلاک‌های خارجی هم فرمت‌های خاص خود را دارند و با انواع پلاک خودرو خارجی روبه‌رو هستیم. در هر صورت پلاک‌ هر خودرو هویت آن را مشخص می‌کند و اطلاعاتی درباره نوع خودرو، محل ثبت آن و ویژگی‌های خاص مالک در اختیارمان می‌گذارد. آگاهی از این اطلاعات به ما کمک می‌کند در مواجهه با انواع پلاک‌ها رفتار مناسبی داشته باشیم.

برای مثال، حالا دیگر می‌دانیم پلاک قرمز برای کدام ارگان است و تصادف و برخورد نادرست با آن‌‌ها چه تبعات قانونی سنگینی می‌تواند برای ما به‌ دنبال داشته باشد. بنابراین، بهتر است در اطراف این خودروها با احتیاط بیشتری رفتار کنیم تا به مشکل برنخوریم و نظمی بهتر در ترافیک برقرار کنیم.

استعلام پلاک فعال با کد ملی