چیزی باعث «کاهش انگلی» میشود
حتی وقتی خودرو خاموش است، باتری برای اجزایی مانند ساعت، رادیو و دزدگیر، برق تأمین می‌کند. این اجزا لزوماً تأثیر زیادی روی باتری نمی‌گذارند. بااین‌حال، نورپردازی داخلی، چراغ‌هایی که ممکن است روی درب یا در صندوق عقب نصب شده باشند یا رله‌های خراب می‌توانند حتی موقع خاموش‌بودن خودرو، باتری را خالی کنند.
وقتی خودرو روشن است، دینام باتری را شارژ می‌کند. به همین خاطر است که هنگام رانندگی نگرانی بابت استفاده از رادیو، ضبط و… ندارید. اما وقتی خودرو خاموش میشود، دینام دیگر نمی‌تواند باتری را شارژ کند. این اتفاق باعث میشود نقص‌های برقی کوچک به‌طور کلی باتری را خالی کنند. اگرچه بعضی از دلایل خالی‌شدن کاملاً الکترونیکی و مرتبط با ساختار مهندسی وسیله نقلیه است، بعضی از موارد با سرعت بسیار بیشتری باتری را خالی می‌کنند که به آن‌ها تخلیه انگلی باتری (Parasitic Battery Drain) می‌گویند. ممکن است بعضی از دلایلی که در اینجا مطرح کردیم نیز جزو همین نوع از دلایل خالی‌شدن باتری باشند، اما رایج‌ترینشان عبارت‌اند از:
- چراغ‌های زیر کاپوت یا داشبورد؛
- چراغ جلو؛
- ماژول‌های کامپیوتر؛
- چراغ صندوق عقب؛
- رله سوییچ‌ها.
اتصالات باتری شل یا فرسوده شده‌اند
گاهی اوقات ممکن است کابل‌هایی که به قطب‌های منفی و مثبت باتری وصل شده‌اند، در طی زمان مقداری شل و از جای خود خارج شوند. همچنین، ممکن است این قطب‌ها در طی استفاده طولانی‌مدت، حالت پوسیدگی و خوردگی پیدا کنند. در هر دو صورت، این نقص باعث میشود که خودرو به‌درستی استارت نخورد؛ چون باتری نمی‌تواند به‌خوبی برق را منتقل کند. این وضعیت در انتها می‌تواند به خرابی اجزای الکترونیکی خودرو منجر شود. این اتفاق هم برای باتری اسیدی و هم برای باتری اتمی می‌تواند رخ دهد.
وقتی هوا خیلی سرد یا خیلی گرم باشد
اگر در هوای بسیار سرد زمستان یا هوای داغ تابستانی با خالی‌شدن باتری روبه‌رو شدید، تعجب نکنید. باتری‌های تازه‌تر در مقابل تغییرات شدید دمایی مقاوم‌تر هستند، اما اگر عمری از باتری شما گذشته باشد، ممکن است در هوای خیلی سرد یا خیلی گرم عملکرد ضعیف‌تری داشته باشد یا اینکه به‌طور کلی از کار بیفتد.
بیشتر بخوانید: چگونه تاریخ انقضا باتری ماشین را بفهمیم؟
علت خالی شدن باتری ماشین در هوای سرد چیست؟
اینکه در هوای سرد باتری سریع‌تر خالی میشود چند دلیل دارد:
- کاهش واکنش‌های شیمیایی: هوای سرد، واکنش‌های شیمیایی در باتری را که به تولید برق منجر می‌شوند کاهش می‌دهد.
- افزایش مقاومت داخلی: این اتفاق کار باتری را برای ارسال بهینه برق به خودرو سخت می‌کند.
- استفاده بیشتر: هوای سرد روغن موتور را غلیظ می‌کند، چرخاندن آن را سخت‌تر می‌کند و استفاده از بخاری، یخ‌زدا و سایر ویژگی‌های الکتریکی را افزایش می‌دهد. همه این‌ها بار کاری باتری را افزایش می‌دهد.
- کم‌شدن ظرفیت باتری: طبق تحقیقات، ظرفیت یک باتری در دمای صفر درجه سانتیگراد تا ۳۲درصد کمتر میشود.
هنگام رانندگی باتری شارژ نمی‌شود
موتور خودرو برای حرکت به باتری وابسته است، اما در هنگام رانندگی، خود باتری به دینام وابسته است تا شارژ باقی بماند. اگر دینام عملکرد درستی نداشته باشد و ولتاژ کافی تولید نکند (بین ۱۳.۵ تا ۱۴.۵ ولت)، نمی‌تواند باتری را به‌درستی شارژ کند. این اتفاق باعث دشارژ باتری و در ادامه ازکارافتادن آن میشود.
ترددهای کوتاه زیادی دارید
استارت‌زدن موتور خودرو توان زیادی از باتری می‌گیرد. اما همان‌طور که اشاره کردیم، دینام آن را دوباره شارژ می‌کند. اما اگر دفعات استفاده شما از خودرو معمولاً شامل تعداد بالایی از رانندگی‌های کوتاه‌مدت باشد، ممکن است دینام زمان کافی برای شارژ باتری را پیدا نکند؛ چون زمان هر رانندگی بسیار کوتاه است. این موضوع به‌خصوص در باتری‌های قدیمی‌تر بیشتر خودش را نشان می‌دهد. در درازمدت، ترددهای کوتاه زیاد می‌تواند عمر باتری را کاهش دهد.
خودرو بیش از حد خاموش مانده است
اگر خودرو را برای مدت‌زمان خیلی طولانی روشن نکنید، مشخصاً باعث خالی‌شدن باتری میشود. این در واقع یک علت خالی شدن باتری ماشین است که بسیار رواج دارد. بسیاری از خودروهای مدرن، حتی زمانی که خودرو خاموش است، باز هم از باتری آن کار می‌کشند. این مسئله هرچند به مقدار کم باشد، در درازمدت باعث خالی‌شدن باتری میشود. اگر باتری از قبل ضعیف باشد هم مزید بر علت خواهد شد. برای جلوگیری از خالی شدن باتری ماشین در زمان پارک طولانی ماشین:
- تجهیزات الکترونیکی را که قابل خاموش‌شدن است خاموش کنید.
- اگر خودرو در جای امنی است، دزدگیر خودرو را قطع کنید.
- قطب‌های باتری را از سیم‌ها جدا کنید.
- در صورت امکان، هر چند وقت یک بار خودروی خود را استارت بزنید.
- سعی کنید باتری را تمیز و عاری از گرد و غبار نگه دارید.
- در هوای گرم سعی کنید خودرو را در جای خنک پارک کنید.
باتری قدیمی شده است
به‌هرحال، باتری هم جزئی از خودرو محسوب میشود که عمر مشخصی دارد. در بسیاری از موارد، نهایتاً تا ۵ سال می‌توان از باتری استفاده کرد. اما مدت زمان خالی شدن باتری ماشین باز هم به میزان استفاده شما از خودرو و تعداد تجهیزات الکترونیکی آن بستگی دارد. دمای خیلی بالا یا خیلی پایین، ترددهای کوتاه‌مدت پی‌درپی و استفاده روزانه از خودرو، عمر باتری را کاهش می‌دهد و به دو یا سه سال می‌رساند.
تجهیزات الکترونیکی جدیدی نصب کرده‌اید
اگر سیستم الکترونیکی جدیدی مانند سیستم‌های صوتی جدید روی خودرو نصب کنید، ممکن است نسبت به قبل، نرخ تخلیه باتری بیشتر شود. پس اگر بعد از مدتی استفاده با یک باتری خالی روبه‌رو شدید نباید خیلی تعجب کنید.
باتری سولفاته شده است
اگر ولتاژ باتری به زیر ۱۲.۴ ولت برسد، یک واکنش شیمیایی به نام سولفاته‌شدن کم‌کم در آن آغاز میشود. اینجاست که کریستال‌های سولفات سرب شروع به تجمع روی صفحات باتری می‌کنند و باعث تخریب باتری، کاهش ظرفیت آن و ایجاد مشکل در استارت‌زدن می‌شوند.
علائم خالی شدن باتری ماشین
از نحوه کارکرد اجزای الکترونیک خودرو می‌توان این وضعیت را به‌طور خیلی واضح متوجه شد؛ ازجمله:
- سخت استارت خوردن خودرو؛
- سوسوزدن چراغ‌ها؛
- متورم‌شدن باتری؛
- ایجاد حالت آتش‌سوزی در اگزوز (بعضی مواقع).
این موضوع را نیز باید در نظر داشته باشید که علائم و علت خالی شدن باتری ماشین اتومات با خودروهای دستی تفاوتی ندارد؛ چون درنهایت وظیفه باتری، تأمین برق خودرو است و وقتی به‌نحوی، ازجمله دلایلی که در اینجا مطرح کردیم، انجام نشود، باتری خالی میشود.
علت خالی شدن باتری ماشین صفر
در حالت کلی، از باتری خودرویی که استفاده نشده و در پارکینگ کارخانه بوده است، انتظار خالی‌شدن نمی‌رود. اما دلایل مختلف و نسبتاً واضحی وجود دارد که ممکن است به خالی‌شدن باتری آن منجر شود؛ ازجمله:
- دینام نصب‌شده خراب بوده است؛
- مصرف بیش از حد برق هنگام خاموش‌بودن خودرو؛
- کیفیت پایین باتری نصب‌شده روی خودرو؛
- در معرض دمای خیلی بالا یا خیلی پایین قرار گرفتن؛
- سایر نقص‌های الکتریکی مانند اشکال در سیم‌کشی و… .
وقتی باتری ماشین خالی میشود چکار کنیم؟
اگر باتری شما کاملاً خالی شده است، طوری که دیگر خودرو استارت نمی‌خورد، دو راه دارید:
- باتری به باتری کردن: باید از فردی که خودروی آن باتری سالمی دارد کمک بگیرید و با رعایت موارد ایمنی، باتری به باتری را انجام دهید تا ببینید آیا خودرو استارت می‌خورد یا خیر.
- استفاده از جامپ استارتر: این وسیله درواقع نقش همان باتری به باتری را انجام می‌دهد، ولی به حضور خودروی دیگری نیاز نیست.
اگر این روش‌ها جواب نداد، درواقع خرابی باتری قطعی است و باید سراغ خریدن باتری جدیدی بروید. همچنین، اگر علائم خالی‌شدن باتری را مشاهده کردید نیز باید کم‌کم تحقیقات خودتان را برای خرید باتری جدید مناسب آغاز کنید؛ زیرا مشخص نمی‌کند که دقیقاً چه زمانی به‌طور کامل از کار می‌افتد.
حرف آخر
علت خالی شدن باتری ماشین معمولا دو حالت خیلی کلی دارد: یا خودرو بدون اطلاع شما برق زیادی از باتری می‌کشد یا اینکه خود شما استفاده خیلی زیادی از خودرو دارید. در هر صورت، در بسیاری از مواقع، خالی‌شدن باتری از قبل قابل پیش‌بینی است؛ چون علائم واضحی دارد. این موضوع را نیز به یاد داشته باشید که از آنجا که وظیفه باتری تأمین برق خودرو است، علت خالی‌شدن آن نیز در انواع خودرو ازجمله پراید، کامیون و… تقریباً یکسان است.
