فسخ بیمه نامه شخص ثالث از سوی بیمه‌گزار، چه زمانی مجاز است؟
بیمه‌گزار، یعنی صاحب بیمهنامه، در برخی شرایط قانونی حق دارد قرارداد بیمه را پیش از موعد پایان دهد و بخشی از حق بیمه پرداخت‌شده را بازپس بگیرد. ازجمله دلایل رایج و قانونی فسخ عبارت‌اند از:
فروش یا انتقال مالکیت خودرو
وقتی مالک خودرو تصمیم به فروش یا انتقال سند خودرو می‌گیرد، دیگر به ادامه پوشش بیمه‌ای وسیله نقلیه نیاز ندارد. در این حالت، وی می‌تواند با ارائه مدارک فروش یا نقل و انتقال مالکیت، از شرکت بیمه درخواست فسخ بیمهنامه کند. شرکت بیمه پس از بررسی مدارک، بخش باقیمانده از حق بیمه را با محاسبه روزشمار، به بیمه‌گزار بازمی‌گرداند.
اسقاط یا از رده خارج شدن خودرو
اگر خودرو به دلایل فنی، فرسودگی شدید یا تصادف شدید اسقاط شود و امکان استفاده از آن دیگر وجود نداشته باشد، مالک می‌تواند بیمهنامه شخص ثالث را فسخ کند. در این صورت نیز با ارائه گواهی اسقاط یا تأییدیه از مراکز مجاز، شرکت بیمه موظف به فسخ قرارداد بیمه و بازپرداخت حق بیمه متناسب با مدت باقیمانده خواهد بود.
سرقت خودرو
در صورت سرقت خودرو، اگر بیمه‌گزار گزارش رسمی نیروی انتظامی مبنی بر مفقودشدن وسیله نقلیه را ارائه دهد و سرقت توسط مراجع قانونی تأیید شود، شرکت بیمه بیمهنامه را فسخ می‌کند. بدیهی است تا زمان مشخصی برای پیداشدن خودرو منتظر خواهند ماند، اما درنهایت اگر خودرو یافت نشد، بیمهنامه خاتمه می‌یابد.
عدم استفاده طولانی‌مدت از خودرو
برخی افراد ممکن است به دلایلی مانند سفر طولانی، مهاجرت یا پارک طولانی‌مدت خودرو در پارکینگ، برای مدتی از وسیله نقلیه استفاده نکنند. در این حالت نیز اگر مالک بتواند دلیل منطقی و معتبر برای عدم استفاده ارائه دهد، می‌تواند درخواست فسخ بیمهنامه را داشته باشد. البته در این مورد، برخی شرکت‌های بیمه با احتیاط بیشتری عمل می‌کنند.
موارد فسخ بیمه نامه شخص ثالث از سوی شرکت بیمه‌گر
همان‌طور که بیمه‌گزار حق فسخ بیمهنامه را دارد، شرکت بیمه نیز در شرایطی خاص می‌تواند قرارداد را یک‌طرفه خاتمه دهد. این شرایط شامل موارد زیر است:
عدم پرداخت اقساط حق بیمه
گاهی بیمه‌گزار به‌صورت نقدی یا اقساطی بیمهنامه را تهیه می‌کند. در صورت عدم پرداخت اقساط بیمه شخص ثالث، شرکت بیمه حق دارد بیمهنامه را فسخ کند. البته پیش از این اقدام، معمولاً اخطار کتبی برای یادآوری پرداخت، ارسال می‌شود.
ارائه اطلاعات نادرست در زمان خرید بیمهنامه
در‌صورتی‌که در زمان خرید بیمهنامه، بیمه‌گزار اطلاعات نادرست یا ناقصی را عمدی یا سهوی اعلام کرده باشد (مثل سال ساخت خودرو، کاربری وسیله، یا تخفیف‌های نادرست)، بیمه‌گر پس از کشف این موضوع می‌تواند بیمهنامه را فسخ کند و حتی در برخی موارد، در صورت وقوع حادثه، خسارتی پرداخت نخواهد کرد.
تشدید خطر بیمه‌ای
اگر شرایط وسیله نقلیه یا کاربری آن، بعد از خرید بیمهنامه تغییر کند و این تغییر به افزایش ریسک منجر شود (مثلاً تغییر کاربری خودرو از شخصی به آموزشی یا باربری)، بیمه‌گزار موظف است موضوع را به بیمه‌گر اعلام کند. در صورت عدم اعلام، بیمه‌گر این حق را دارد که قرارداد را فسخ کند.
بیشتر بخوانید: آیا بیمه شخص ثالث باید به نام صاحب ماشین باشد؟
تفاوت فسخ و ابطال در بیمهنامه شخص ثالث
اگرچه فسخ و ابطال در ظاهر ممکن است یکسان به نظر برسند، اما از نظر حقوقی تفاوت قابل توجهی دارند:
- فسخ به معنای پایان‌دادن به قرارداد در میانه یا پایان دوره اعتبار به دلایل مشخص است؛ مثلاً فروش خودرو یا عدم پرداخت اقساط.
- ابطال به معنای بی‌اعتباردانستن کل قرارداد از ابتداست؛ یعنی گویی اصلاً قراردادی بسته نشده است. وجود اشکالات اساسی یا تقلب در زمان عقد قرارداد، از دلایل ابطال بیمه نامه است.
مراحل اجرایی فسخ بیمهنامه شخص ثالث چگونه است؟
برای اینکه فرایند فسخ بیمه نامه به‌درستی انجام شود، رعایت مراحل زیر الزامی است:
۱) ارائه درخواست کتبی: درخواست فسخ چه از سوی بیمه‌گزار و چه بیمه‌گر، باید از طریق رسمی و کتبی به شرکت بیمه اعلام شود.
۲) تحویل مدارک لازم: این مدارک شامل اصل بیمهنامه، کارت خودرو، سند مالکیت، مدارک شناسایی، گزارش پلیس (در صورت سرقت) و هر مدرک مرتبط با دلیل فسخ است.
۳) بررسی و تأیید شرکت بیمه: شرکت بیمه مدارک را بررسی کرده و در صورت صحت، تأییدیه فسخ را صادر می‌کند.
۴) محاسبه و بازپرداخت حق بیمه: بیمه‌گر مبلغ باقیمانده (قیمت بیمه) از حق بیمه را طبق جدول روزشمار یا فرمول تعیین‌شده به بیمه‌گزار بازمی‌گرداند.
نکات مهم پیش از فسخ بیمهنامه شخص ثالث
این چند نکته درباره فسخ بیمه نامه شخص ثالث حائز توجه است:
- فسخ بیمهنامه ممکن است باعث حذف تخفیف‌های عدم خسارت شود؛ بنابراین بهتر است پیش از فسخ، شرایط آینده را نیز بررسی کنید.
- در برخی موارد، فسخ می‌تواند شامل جریمه یا کسورات مالی شود، به‌خصوص اگر بخشی از خدمات بیمهنامه استفاده شده باشد.
- فرایند فسخ باید حتماً از طریق شرکت بیمه و با مدارک کامل انجام شود. اقدام غیررسمی یا ناقص می‌تواند به مشکلات حقوقی منجر شود.
- می‌توانید متن درخواست فسخ بیمه نامه بدنه یا متن نامه فسخ بیمه نامه ثالث را از قبل جست‌وجو و مطالعه کنید.
سامانه اتو ابزار؛ بهترین همراه برای بررسی وضعیت بیمه پیش از فسخ
اگر قصد فسخ بیمهنامه را دارید، پیشنهاد می‌شود ابتدا با مراجعه به سامانه اتو ابزار، از وضعیت فعلی بیمهنامه شخص ثالث خودرو خود مطلع شوید. این سامانه با ارائه خدمات استعلام بیمه شخص ثالث، بررسی تخفیف‌ها، مدت باقیمانده از اعتبار بیمهنامه و… به شما کمک می‌کند تا با اطمینان تصمیم بگیرید و مدارک خود را دقیق و کامل تهیه کنید. استفاده از اتو ابزار، سرعت و دقت شما را در پیگیری فسخ بیمهنامه به‌طور چشمگیری افزایش خواهد داد.
درنتیجه، آگاهانه فسخ کنید، هوشمندانه تصمیم بگیرید!
فسخ بیمه نامه شخص ثالث، گامی قانونی اما حساس است که باید با دقت، آگاهی و براساس شرایط مشخص انجام شود. چه از طرف بیمه‌گزار و چه بیمه‌گر، انجام این فرایند نیاز به شفافیت، مدارک کامل و رعایت مراحل قانونی دارد. با بهره‌گیری از ابزارهای کمکی مانند سامانه اتو ابزار و آگاهی از حقوق و تعهدات خود، می‌توانید این مسیر را با خیال راحت طی کرده و از مسئولیت و حقوق قانونی خود به‌خوبی دفاع کنید.
